مدیریت تولید و مصرف سیلاژ

همواره تأمین غذای دام و تولید سیلاژ برای بشریت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. بسیاری از غذاهای ما به دام بستگی داشته و در صورت عدم توان تأمین غذای دام دچار مشکلات بسیار زیادی خواهیم شد. در بسیاری از اوقات همچون زمستان‌های سرد و برفی، تأمین غذای تازه‌ی دام تا حد بسیار زیادی دچار مشکل می‌شود. از این رو طی سال‌ها از روش‌هایی برای ذخیره‌ی غذای دام استفاده کرده‌ایم. یکی از مهم‌ترین شکل‌های ذخیره‌سازی غذای دام انجام آن به صورت سیلاژ است. این روش به ما امکان ذخیره‌ی مقدار بسیار زیادی از گیاهان را برای خوراک دام می‌دهد.

برای دریافت اطلاعات در مورد دستگاه بسته بندی علوفه و دستگاه سیلاژ علوفه، قیمت خرید دستگاه بسته بندی علوفه و مشاوره خرید کافی است با مدیر فروش شرکت جناب آقای مهندس مردانی با شماره همراه 09121537060 تماس بگیرید و یا از طریق پیام رسان ایتا و واتساپ به ایشان پیام ارسال نمایید.

همواره تأمین غذای دام و تولید سیلاژ برای بشریت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده است. بسیاری از غذاهای ما به دام بستگی داشته و در صورت عدم توان تأمین غذای دام دچار مشکلات بسیار زیادی خواهیم شد. در بسیاری از اوقات همچون زمستان‌های سرد و برفی، تأمین غذای تازه‌ی دام تا حد بسیار زیادی دچار مشکل می‌شود. از این رو طی سال‌ها از روش‌هایی برای ذخیره‌ی غذای دام استفاده کرده‌ایم. یکی از مهم‌ترین شکل‌های ذخیره‌سازی غذای دام انجام آن به صورت سیلاژ است. این روش به ما امکان ذخیره‌ی مقدار بسیار زیادی از گیاهان را برای خوراک دام می‌دهد.

امروزه یکی از اساسی‌تری و مهم‌ترین روش‌های تأمین غذای مورد نیاز دام‌ها در زمان نبود علوفه‌ی تازه، سیلاژ است. از این رو تولید سیلاژ نقش بسیار پراهمیتی را در تأمین غذای دام داشته و برای تکمیل چرخه‌ صنعت دامداری بسیار مهم است. مصرف سیلاژ در سال‌های اخیر با افزایش بسیار زیادی همراه بوده و همراه با این افزایش، اهمیت مدیریت تولید مصرف سیلاژ به شکلی مناسب نیز مطرح شد.

تولید سیلاژ با تخمیر گیاهانی همچون ساقه‌ی ذرت و… صورت می‌گیرد. سیلاژ تولید شده پس از تخمیر در زمانی که خوراک دامی طبیعی یافت نمی‌شود، در دامداری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش تولید سیلاژ به این‌گونه است گیاهان در آغاز جمع‌آوری شده و سپس آن‌ها را به گونه‌ای تخمیر می‌کنند که بتوان بیشترین مقدار مواد مغزی را درون آن‌ها نگه داشت. این مواد مغزی شامل مواردی همچون قند و پروتئین می‌شوند. این تخمیر در اصل طی یک سری فرآیند میکروسکوپی درون خود گیاهان اتفاق می‌افتد.

روند تولید سیلاژ در یک محیط اسیدی (بین ۴ تا ۵ pH) اتفاق می‌افتد. میزان اسید مناسب در تولید سیلاژ کمک می‌کند که مواد مغزی علوفه نگه داشته شده و در عین حال مصرف سیلاژ را برای گاو‌ها و گوسفند‌ها ممکن می‌سازد. تخمیر در مقادیر بالای pH باعث طعم بد سیلاژ و کاهش مواد مغزی آن می‌گردد. اگر تولید سیلاژ در محیطی بیش از حد اسیدی اتفاق افتد، مقدار مواد مغزی همچون قند و پروتئین‌ها تا حد زیادی کاهش می‌یابد.

در این مقاله قصد داریم شما را به صورت کامل با مدیریت تولید و مصرف سیلاژ آشنا سازیم. در آغاز به صورت کامل برای پیدا کردن دیدی عمیق‌تر نسبت به تولید سیلاژ، روند تولید آن را به صورت دقیق مورد بررسی قرار خواهیم داد. در ادامه با نقاط مثبت و منفی مصرف سیلاژ آشنا خواهید شد. سپس به صورت کامل درباره‌ی عوامل تأثیرگذار روی کیفیت سیلاژ خواهید خواند. این عوامل تاثیرگذار شامل بسته‌بندی سریع، رطوبت، اندازه‌ی ذرات، میزان کربوهیدرات محلول در آب و میزان ظرفیت بافری می‌شوند.

چگونگی تولید سیلاژ
نقاط مثبت و منفی مصرف سیلاژ
عوامل تاثیرگذار روی کیفیت سیلاژ

چگونگی تولید سیلاژ

دانستن دقیق روند تولید سیلاژ، اهمیت زیادی برای به دست آوردن توانایی مدیریت مناسب تولید آن دارد. در ادامه به صورت کامل با روند تولید سیلاژ آشنا خواهید شد. تولید سیلاژ تقریباً به صورت کاملاً مکانیزه بوده و نیاز به عامل انسانی در این روند بسیار کم است. برای تولید سیلاژ معمولاً به مقدار زیادی سرمایه‌گذاری نیاز است. اما با این حال این سرمایه‌گذاری کاملاً منطقی است و با تولید مقدار فراوان سیلاژ جبران خواهد شد. در ادامه با دو مرحله‌ی تولید سیلاژ یعنی آماده‌سازی گیاهان و تخمیر آشنا خواهید شد. پس از آن درباره‌ی موضوع وجود اکسیژن و مشکلات آن در روند تولید سیلاژ خواهید خواند.

آماده‌سازی علوفه

گیاهان زمانی برای تولید سیلاژ جمع‌آوری می‌شوند که بیشترین میزان مواد مغزی را درون خود جای داده‌اند. معمولاً گیاهان دقیقاً پیش از رسیدن به سطح رشد کامل خود به بالاترین میزان مواد مغزی درون خود دست‌می‌یابند. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که تمام گونه‌های علوفه‌ی ذخیره شده مقدار کمتری از مواد مغزی را نسبت به غذای تازه‌ی دامی دارند. بنابراین در روند مدیریت تولید سیلاژ باید تمام تلاش‌های ممکن برای داشتن بیشترین حد از مقدار مواد مغزی صورت گیرد. این تلاش برای تأمین سلامت دام‌ها در زمان مصرف سیلاژ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اگر مواد مغزی کافی به دام در زمان تغذیه نرسد، مشکلات بسیار زیادی برای سلامت دام و همچنین کیفیت محصولات دامی به وجود می‌آید.

معمولاً پس از جمع‌آوری گیاهان، آن‌ها را برای چندین ساعت درون مزرعه به جای می‌گذارند. این موضوع برای کمی خشک شدن آن‌ها و کاهش میزان رطوبت موجود تا حدود بین ۶۰ تا ۷۵ درصد صورت می‌گیرد. این مقدار رطوبت در روند تولید سیلاژ بهینه و مناسب بوده و روند تخمیر را دچار مشکل نمی‌سازد. اگر گیاهان بیش از حد در محیط نگه داشته شوند مقدار بیشتری از رطوبت خود را از دست داده و برای تخمیر بیش از حد خشک می‌شوند. همچنین اگر گیاهان در مدت زمان طولانی‌تری جمع‌آوری نشوند، مقدار مواد مغزی آن‌ها کاهش می‌یابد. خشک شدن بیش از حد گیاه باعث سخت‌تر شدن روند بسته‌بندی خواهد شد. گیاه بیش از حد خشک شده مقدار بیشتری هوا را درون خود جای داده و روند تخمیر را دچار مشکل می‌سازد.

تخمیر

گیاهان پس از جمع‌آوری به قطعات بسیار کوچک‌تر خرد می‌شوند. سپس برای تولید سیلاژ آن‌ها را فشرده و متراکم می‌سازند. این موضوع برای خارج ساختن مقدار حداکثری اکسیژن موجود درون آن‌ها صورت می‌گیرد. کاهش میزان اکسیژن موجود در آن‌ها برای فرایند تخمیر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دلیل این موضوع آن است که باکتری اسید لاکتیک برای انجام فرایند تخمیر نیاز به محیط‌های دور از اکسیژن دارد. فشرده‌سازی گیاهان بسته به شکل تولید سیلاژ متفاوت است. با این حال در تمامی اشکال فشرده‌سازی، باید از این موضوع اطمینان پیدا کرد که گیاهان به میزان کافی فشرده شده و محیط خالی از اکسیژن برای فعالیت باکتری اسید لاکتیک فراهم شده است.

مرحله‌ی بعدی در تولید سیلاژ، بسته‌بندی گیاهان فشرده شده برای دور نگه‌داشتن اکسیژن است. این بسته‌بندی معمولاً با پلاستیک صورت گرفته و از این موضوع اطمینان حاصل می‌شود که اکسیژن راهی به درون گیاهان ندارد.

مشکل وجود اکسیژن در تولید سیلاژ

دور ساختن اکسیژن از گیاه یکی از کلید‌های اصلی موفقیت تولید سیلاژ است. دلیل این موضوع آن است که فرآیند تخمیر توسط باکتری‌های غیر هوازی اتفاق می‌افتد که برای فعالیت خود به محیطی عاری از اکسیژن نیازمند‌اند. در غیر این صورت باکتری‌های مناسب برای تولید سیلاژ رشد نخواهند کرد.

زمانی که تمامی اکسیژن موجود درون گیاه استفاده شد، باکتری اسید لاکتیک شروع به تولید مثل می‌کند. برای تولید سیلاژ به این نوع از باکتری نیاز است. این باکتری قند موجود در گیاه را به اسید لاکتیک تبدیل می‌کند. این فرآیند به کاهش pH می‌انجامد. زمانی که pH در حدود ۴ تا ۵ قرار گرفت، شکستن قند‌های درون گیاه متوقف خواهد شد و سیلاژ به شکلی مناسب نگه‌داشته شده و تغییری در آن تا زمان باز شدن بسته‌بندی ایجاد نخواهد شد.

اگر میزان pH به مقدار کافی پایین نباشد، انواع گوناگون باکتری در سیلاژ شروع به رشد خواهند کرد که طعم سیلاژ را برای دام بد خواهند کرد. از این رو در مدیریت روند تولید و مصرف سیلاژ، توجه به مقدار pH از اهمیت بالایی برخوردار است.

نقاط مثبت و منفی مصرف سیلاژ

برای مدیریت روند تولید و مصرف سیلاژ، باید دید کامل نسبت به امتیازها و و نقاط منفی استفاده از سیلاژ داشته باشید. اگر چه استفاده از سیلاژ در سال‌های اخیر تا حدود زیادی افزایش داشته است، با این حال گاهی بسیاری از افراد فعال در این حوزه به صورت دقیق با نقاط مثبت و منفی استفاده از سیلاژ آشنا نیستند. سیلاژ نیز همچون هر روش دیگری دارای نکات مثبت بسیاری است. اما با این حال نقاط منفی نیز وجود دارند که باید مورد نظر قرار گیرند.

نقاط مثبت

تولید سیلاژ تقریباً در هر شرایط آب و هوایی امکان‌پذیر است.
روند تولید سیلاژ از برداشت تا مصرف کاملاً مکانیزه است و نیازی به استفاده از نیروی انسانی به شکلی وسیع نیست.
مقادیر زیاد خوراک دام به این شکل می‌تواند ذخیره گردد.
می‌توان گیاهان از بین رفته در طوفان، تگرگ و علف‌های هرز را در تولید سیلاژ مورد استفاده قرار داد.
در برخی از موارد، طعم و مزه‌ی خوراک برای دام می‌تواند با استفاده از ذخیره‌سازی به صورت سیلاژ بهبود پیدا کند.

نقاط منفی

تولید سیلاژ کار و زمان بیشتری را نسبت به تولید خوراک دام خشک می‌طلبد.
بوی سیلاژ می‌تواند در مناطق مسکونی برای افراد آزاردهنده باشد.
سرمایه‌گذاری وسیعی برای تولید سیلاژ مورد نیاز است.
تولید سیلاژ بازار محدودی دارد. دلیل این موضوع آن است که انتقال سیلاژ تولید شده در مسافت‌های طولانی تقریباً نا ممکن و بسیار گران‌قیمت است. سیلاژ بسیار سنگین است و اگر در معرض هوا قرار گیرد، به سرعت از بین می‌رود.

با توجه به تمامی این نقاط مثبت و منفی باید درباره‌ی تولید سیلاژ تصمیم‌گیری کرد. سیلاژ می‌تواند برای نجات دادن گیاهان از بین رفته به دلایل مختلف در مناطق آب و هوایی خشن بسیار مفید باشد. از طرف دیگر به هیچ وجه نیاز نیست که بسیاری از موضوعات مرتبط با تولید سیلاژ را به صورت دستی و انسانی انجام داد. مقدار زیادی خوراک دام را می‌توان به این شکل ذخیره ساخت و در زمان‌های سرما و یا وقتی که به هر دلیل امکان تأمین خوراک دام به شکل طبیعی نباشد، مورد استفاده قرار داد. با این حال کیفیت سیلاژ در موفقیت این روش تأثیر غیر قابل چشم‌پوشی دارد. باید بتوان روند تولید سیلاژ با به شکلی بهینه و مناسب مدیریت کرد.

عوامل تاثیرگذار روی کیفیت سیلاژ

در روند تولید و مصرف سیلاژ، عوامل مختلفی هستند که در موفقیت این روش تأثیر بسیار زیادی دارند. برای مدیریت بهتر روند تولید و مصرف سیلاژ باید این عوامل را شناخت و با توجه به آن‌ها تدابیر مختلفی را جهت موفقیت کار پیشبینی کرد. به برخی از این عوامل پیش از این به صورت مختصر اشاره شد اما در اینجا به صورت کامل درباره‌ی این عوامل خواهید خواند. در زمان تولید سیلاژ باید به تمامی این عوامل به شکلی دقیق توجه کرد. در غیر این صورت نمی‌توان سیلاژ مطلوبی را تولید کرد.

بسته‌بندی سریع

سیلاژ زمانی که در معرض هوا قرار می‌گیرد به سرعت از بین می‌برود. بنابراین بسیار اهمیت دارد که سیلاژ را با سرعت بسیار زیادی بسته‌بندی کرده و از اکسیژن دور نگه داشت. باید سیلاژ به شکلی مناسب و سریع بسته بندی شود که اکسیژن نتواند به سادگی به درون آن راه یابد. در سیلوهایی که به سرعت پر شده و به صورت مناسب بسته شده است، امکان خراب شدن سیلاژ بسیار پایین است.

کلید موفقیت تولید سیلاژ کنترل مناسب روند تخمیر است. این موضوع هرچه سریع‌تر انجام پذیرد، بهتر است. دلیل اهمیت این امر آن است که روند تخمیر ارتباط مستقیمی با میزان مواد مغزی درون سیلاژ دارد و اگر به شکلی مناسب انجام نشود نمی‌توانیم مقدار مورد نیاز و انتظار مواد مغزی را درون سیلاژ داشته باشیم.

اگر چه بسیاری از عوامل بیولوژیکی و شیمیایی تقریباً خارج از کنترل تولیدکننده‌ی سیلاژ است، موارد دیگری هم هستند که در تولید مناسب سیلاژ تأثیر زیادی دارند.

رطوبت

میزان رطوبت در هنگام برداشت محصول در گیاه یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی کیفیت سیلاژ است. اگر میزان رطوبت درون گیاه بسیار بالا باشد، روند تخمیر نمی‌تواند به شکلی با ثبات انجام شود. ذخیره‌سازی مواد مغزی در این صورت کاهش خواهد یافت و نمی‌توان سیلاژی با کیفیت تولید کرد. سیلاژ مرطوب همچنین می‌تواند در شرایط آب و هوایی سخت و سرد یخ زده و به این شکل جابه‌جایی و استفاده از سیلاژ بسیار مشکل شود. از این رو توجه به میزان رطوبت در مدیریت روند تولید و مصرف سیلاژ از اهمیت بسیار بالایی برخرودار بوده و عدم توجه به این موضوع می‌تواند هم تولید و هم مصرف سیلاژ را دچار مشکلات اساسی کند.

با این حال نباید تصور کرد که هرچقدر میزان رطوبت سیلاژ پایین‌تر باشد نتیجه‌ی بهتری خواهیم داشت. میزان رطوبت باید در یک حد معین قرار گیرد و کمتر بودن از آن حد نیز می‌تواند مشکل ساز باشد. اگر میزان رطوبت سیلاژ پایین باشد، بسته‌بندی آن تا حد بسیار زیادی سخت خواهد شد. در این شرایط بسته‌بندی آن‌ها مقدار بیشتری هوا را درون خود خواهد داشت. به این شکل سیلاژ در معرض خراب شدن و از بین رفتن قرار می‌گیرد. همچنین زمانی که میزان رطوبت سیلاژ بیش از حد پایین باشد، مقدار پروتئین موجود در آن نیز کاهش می‌یابد.

برای اکثر موارد، میزان رطوبت زمانی که در حدود ۶۵ درصد است می‌تواند بهترین انتخاب باشد. گیاهان جوان‌تر می‌توانند مقادیر پروتئین بیشتری را درون خود داشته باشند، اما جوان‌تر بودن آن‌ها می‌تواند بر عامل رطوبت تأثیر منفی گذارد.

اندازه‌ی ذرات

خرد کردن گیاهان تأثیر بسیار زیادی در کیفیت تولید سیلاژ دارد. به این شکل می‌توان بسته‌بندی را سهولت بخشیده و روند تخمیر را سریع‌تر کرد. بسته به گیاه این اندازه می‌تواند متفاوت باشد. با این حال در بسیاری از اوقات یک و نیم اینچ برای اندازه‌ی قسمت‌های گیاهان توصیه می‌شود.

با این حال توجه داشته باشید که اندازه‌ی کوچکتر قطعات گیاه نیاز به انرژی و زمان بیشتری در زمان تولید دارد. از این‌ رو باید تمامی این عوامل را در زمان مدیریت روند تولید سیلاژ مد نظر قرار داد.

میزان کربوهیدرات محلول در آب

روند تخمیر سیلاژ به شکلی وسیع تحت تأثیر میزان کربوهیدرات محلول در آب و یا قند‌ها است. به صورت کلی، هرچقدر این میزان در گیاه بیشتر باشد، روند تخمیر بهتری را خواهیم داشت. تمامی گیاهان دارای کربوهیدرات محلول در آب هستند. با این حال بعضی از آن‌ها دارای مقدار بیشتری از کربوهیدرات محلول در آب نسبت به دیگر گیاهان هستند. بقولات به صورت کلی دارای میزان کمتری از کربوهیدرات محلول در آب هستند. از این رو روند تخمیر آن‌ها نیز سخت‌تر است.

میزان ظرفیت بافری

مقدار pH باید به سرعت کاهش داده شود. این روند کاهش باید تا آن‌ جا که امکان دارد زودتر اتفاق افتد و در غیر این صورت نمی‌توان از حفظ سیلاژ به شکلی مناسب اطمینان حاصل کرد. بعضی از گیاهان در مقابل تغییر مقدار pH تا مقدار زیادی مقاوم هستند. از این رو باید با توجه به نوع گیاه این فاکتور را مورد نظر قرار داد و برنامه‌ریزی‌های مختلفی را درباره‌ی آن انجام داد.

در پایان باید اشاره کرد که برای مدیریت مناسب روند تولید و مصرف سیلاژ، باید تمامی موارد ذکر شده در بالا را به صورت همزمان مورد توجه قرار داد. عدم رسیدگی و توجه به یکی از این فاکتورها می‌تواند نتیجه‌ی کلی کار را کاملاً از بین ببرد. رطوبت، میزان اسیدی بودن محیط، میزان اکسیژن، بسته‌بندی، نوع گیاه، اندازه‌ی قطعات و… همه برای تولید مناسب سیلاژ پر اهمیت هستند. باید پیش از انجام این کار تمامی این عوامل را مد نظر قرار داده و درباره‌ی هریک از آن‌ها برنامه‌ریزی مناسب داشت.

موضوع دیگری که باید به آن توجه کرد آن است که سیلاژ پس از باز کردن بسته بندی به سرعت می‌تواند خراب شود. از این رو در هنگام مصرف سیلاژ باید متوجه این موضوع بود که باز کردن بیش از حد زود بسته بندی می‌تواند غذای دام شما را دچار مشکل سازد.

در ادامه در لینک های زیر می توانید تصاویر و ویدیوی محصولات بسته بندی ذرت علوفه ای را مشاهده نمایید.

لینک تصاویر دستگاه های بسته بندی ذرت علوفه ای:

لینک ویدیوی دستگاه های بسته بندی ذرت علوفه ای: