ویژگی‌های مهم کلزا شامل درصد بالای روغن در دانه، پاییزه بودن گیاه (در مقایسه با گیاهان دانه‌روغنی تابستانه مانند آفتابگردان و سویا)، و توانایی رشد در شرایط مختلف آب و هوایی می‌باشد. کشت این گیاه به دلیل مزایای زراعی، اقتصادی، و محیطی، در بسیاری از مناطق جهان انجام می‌شود.
لیست مطالب این بخش:
در ادامه مطالب فوق ارائه خواهند شد.
کلزا به عنوان گیاهی مهم در دسته‌بندی گیاهان دانه‌روغنی در سطح جهان شناخته می‌شود. این گیاه دارای میزان روغن بالغ بر ۴۰ درصد در دانه خود است. با توجه به نیاز روزافزون کشور به روغن و واردات بالا، کشت کلزا در ایران از سال ۱۳۷۸ آغاز و با پیشرفت طرح‌ها در سال‌های اخیر، سطح کشت و عملکرد این محصول افزایش یافته است. ویژگی‌های مهم کلزا شامل درصد بالای روغن در دانه و پاییزه بودن آن می‌باشد که این گیاه را از دیگر گیاهان دانه‌روغنی تابستانه متمایز می‌سازد. اطلاعات در مورد روش‌های رشد و تأثیرات عملیات زراعی بر کلزا، به کشاورزان این امکان را می‌دهد که مدیریت مؤثرتری در زمینه زراعت کلزا انجام دهند.
کلزا گیاهی یکساله با برگ‌های پهن است و دارای دو تیپ رشد بهاره و پاییزه می‌باشد. تیپ پاییزه در مناطق سرد و معتدل سرد و تیپ بهاره در مناطق گرمسیر کشت می‌شود. ریشه کلزا، در صورت نفوذ‌پذیر بودن خاک، به عمق ۸۰ سانتیمتر در خاک نفوذ کرده و مقاومت گیاه در شرایط خشکی را افزایش می‌دهد. ریشه‌های جانبی آن عمدتاً در عمق ۳۵ سانتیمتری خاک توسعه می‌یابند. گیاه کلزا در ابتدا دارای رشد بوته‌ای است که تا اواخر زمستان ادامه دارد. با گرم شدن هوا، گیاه از حالت بوته‌ای خارج شده و ساقه تولید می‌کند. رشد ساقه اصلی و سپس رشد ساقه‌های فرعی آغاز شده و با گل‌آذین شدن به پایان می‌رسد.
۱. کنترل علف‌های هرز در تناوب با گندم و جو: - کشت کلزا در تناوب با گندم و جو باعث کنترل موثر علف‌های هرز باریک‌برگ مانند یولاف وحشی و جو دره می‌شود. - با انجام آبیاری قبل از کشت کلزا، علف‌های هرز باریک‌برگ و گندم ریزشی از کمباین سبز می‌شوند و با شخم‌زنی از میان می‌روند. - اگر زمین به دلایلی قبل از کشت آبیاری نشود، از علفکش‌های موثر مانند سوپر گالانت در مزرعه کلزا استفاده شده و با موفقیت در مقابل تراکم علف‌های هرز باریک‌برگ در زراعت گندم مقابله می‌شود.
۲. کاهش بیماری باخوره گندم: - کاشت کلزا در تناوب با گندم و سایر غلات موجب کاهش عملکرد ناشی از بیماری باخوره گندم شده و گزارش‌ها نشان می‌دهد که این کاهش ممکن است بین ۱۰ تا ۳۰ درصد باشد. - این بیماری به صورت لکه‌ای با خشک شدن خوشه در مزارع گندم گسترش می‌یابد و تا قبل از ظهور خوشه علائمی ندارد. - تحقیقات نشان داده است که ترشح ترکیبات شیمیایی به نام ایزو تیوسیانات از ریشه و بقایای کلزا، رشد و توسعه قارچ عامل بیماری باخوره گندم را در خاک مهار می‌کند.
۳. افزایش ماده آلی خاک: - با شروع مرحله رسیدن خشک شده برگ‌های کلزا به خاک ریزش می‌یابند. - این برگ‌ها با داشتن ساختار اسفنجی در تماس با خاک مرطوب، به سرعت تجزیه می‌شوند و بخشی از مواد غذایی جذب شده از خاک دوباره به خاک بازمی‌گردد.
۴. افزایش عملکرد گندم پس از کلزا: - عملکرد گندم کشت شده پس از کلزا به میزان ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. - این افزایش علاوه بر افزایش تولید محصول، به ارتقاء درآمد کشاورزان نیز منجر می‌شود.
۵. کمترین مصرف بذر: - مصرف بذر در کاشت کلزا کمتر از کشت گندم است، که منجر به کاهش هزینه تولید می‌شود.
۶. قابلیت رقابت اقتصادی: - با توجه به قیمت خرید و عملکرد، کلزا قابلیت رقابت اقتصادی با محصولات پاییزه را دارد.
