سیلوی ذرت علوفه ای چیست؟

سیلاژ ذرت، به عنوان یک علوفه با کیفیت بالا، در بسیاری از دامپروری‌های شیری و در برخی دامپروی‌های پرواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول به دلیل عملکرد بالا، قابلیت هضم مناسب، انرژی زیاد و سهولت انطباق با برداشت و تغذیه مکانیزه، بسیار محبوب است. ذرت علوفه‌ای به عنوان کشت دوم بعد از محصول پاییزه، به طور ایده‌آل در بسیاری از مناطق کشور قابل کشت است. برای حفظ ذرت علوفه‌ای برداشت شده، سیلوسازی ضروری است. هدف از ساخت سیلو، حفظ محصول برداشت شده توسط تخمیر بی‌هوازی (بدون اکسیژن) است. این فرایند از باکتری برای تبدیل کربوهیدراتهای محلول به اسید استیک و اسید لاکتیک یا “ترش شدن” محصول استفاده می‌کند. در یک سیلو کاملاً مهر و موم شده، محصول می‌تواند برای مدت زمان طولانی بدون از دست دادن کیفیت حفظ شود. برای تولید یک سیلو با کیفیت بالا، لازم است کاشت، داشت و برداشت ذرت سیلویی به دقت انجام شود.

در این بخش با عنوان سیلوی ذرت علوفه ای مطالب زیر عنوان می شود:

سیلاژ ذرت چیست؟
تولید ذرت سیلویی ذرت به چه صورت است؟
تنشهای زنده و غیر زنده بر ذرت علوفه ای چه تاثیری دارند؟
فرآیند تخمیر سیلاژ ذرت چگونه است؟
انواع سیلو ذرت کدام اند؟
حفظ کیفیت سیلاژ ذرت به چه صورت انجام می پذیرد؟
ابعاد سیلو علوفه چقدر است؟
مواد افزودنی به سیلو چیست؟

در ادامه مطالب فوق بررسی می شود.

برای دریافت اطلاعات در مورد دستگاه بسته بندی علوفه و دستگاه سیلاژ علوفه، قیمت خرید دستگاه بسته بندی علوفه و مشاوره خرید کافی است با مدیر فروش شرکت جناب آقای مهندس مردانی با شماره همراه 09121537060 تماس بگیرید و یا از طریق پیام رسان ایتا و واتساپ به ایشان پیام ارسال نمایید.

سیلاژ ذرت چیست؟
سیلاژ ذرت، به عنوان یک علوفه با کیفیت بالا، در بسیاری از دامپروری‌های شیری و در برخی دامپروی‌های پرواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول به دلیل عملکرد بالا، قابلیت هضم مناسب، انرژی زیاد و سهولت انطباق با برداشت و تغذیه مکانیزه، بسیار محبوب است. ذرت علوفه‌ای به عنوان کشت دوم بعد از محصول پاییزه، به طور ایده‌آل در بسیاری از مناطق کشور قابل کشت است. برای حفظ ذرت علوفه‌ای برداشت شده، سیلوسازی ضروری است. هدف از ساخت سیلو، حفظ محصول برداشت شده توسط تخمیر بی‌هوازی (بدون اکسیژن) است. این فرایند از باکتری برای تبدیل کربوهیدراتهای محلول به اسید استیک و اسید لاکتیک یا “ترش شدن” محصول استفاده می‌کند. در یک سیلو کاملاً مهر و موم شده، محصول می‌تواند برای مدت زمان طولانی بدون از دست دادن کیفیت حفظ شود. برای تولید یک سیلو با کیفیت بالا، لازم است کاشت، داشت و برداشت ذرت سیلویی به دقت انجام شود.

تولید ذرت سیلویی ذرت به چه صورت است؟

بهتر است با آزمایش خاک مطابقت داشته باشیم و به جای افزودن کود شیمیایی، از کود آلی استفاده کنیم. یک مزرعه خوب ذرت سیلویی می‌تواند بین 60 تا 100 تن علوفه تر در هکتار تولید کند. این مقدار علوفه تقریباً 170 کیلوگرم نیتروژن (N)، 70 کیلوگرم فسفات (P2O5) و 180 کیلوگرم پتاس (K2O) را از هر هکتار خاک برداشت می‌کند. در مقابل، عملکرد 6 تنی ذرت دانه‌ای تنها 100 کیلوگرم (N)، 40 کیلوگرم فسفات و 40 کیلوگرم پتاس از زمین برداشت می‌کند. بنابراین، اطمینان حاصل شود که خاک کافی کود داده شده و سطح اسیدیته (PH) و مواد مغذی مناسب دارد تا محصول ذرت سیلویی به خوبی رشد کند.

انتخاب بذر هیبرید ذرت علوفه‌ای با عملکرد بالا، دوره رشد مناسب و مقاومت نسبت به آفات و بیماری‌ها، بسیار اهمیت دارد. باید اطمینان حاصل شود که بذر مناسب با شرایط مزرعه و اقلیم مورد نظر انتخاب شده تا به عملکرد بهتری دست پیدا کنیم.

بذور هیبرید معمولا در تولید میزان ماده خشک و قابلیت هضم فیبر متنوع هستند. یافتن بذور دارای عملکرد بالا با قابلیت هضم ماده خشک و فیبر بیش از حد متوسط مفید خواهد بود. بعضی هیبریدها دارای یک ژن منجر به افزایش محتوای برگ سیلاژ هستند. هیبریدهای با سطح برگ بالا از نظر خصوصیات تا حدودی متفاوت هستند، اما معمولا نزدیک یا بهتر از هیبریدهای معمولی عمل می‌کنند و دارای دانه های نرم تری هستند که با سرعت کمتری خشک می‌شوند. برخی از این هیبریدها ممکن است نشاسته و فیبر بیشتری نسبت به هیبریدهای معمولی داشته باشند. برای این منظور کشاورزان محترم میتوانند انواع بذور هیبرید ذرت سیلویی تولیدی شرکت توسعه کشت ذرت را بررسی و با مشورت کارشناسان شرکت نسبت به انتخاب بذر هیبرید مناسب مزرعه خود اقدام نمایند. با توجه به امکان کشت اول یا کشت دوم بودن این محصول، تاریخ کاشت مناسب ذرت سیلویی نیز در عملکرد نهایی موثر خواهد بود. اگرچه ذرت علوفه ای به کاشت به موقع پاسخ خوبی میدهد، اما نسبت به ذرت دانه‌ای تحمل بیشتری نسبت به کشت دیر هنگام دارد.

جمعیت مناسب گیاهی نیز در عملکرد ذرت سیلویی تاثیر گذار خواهد بود. به طور کلی توصیه میشود تراکم کشت در ذرت سیلویی 10تا 15 درصد بیش از تراکم ذرت دانه ای انجام شود. از این رو، جمعیت برای ذرت علوفه ای بهتر است 5000 تا 10000 بوته در هکتار بیشتر از ذرت دانه ای باشد. این امر غالباً و در اکثر خاکها، سطح مطلوب تراکم بوته بین 80000 تا 85000 بوته در هکتار را ایجاد می‌کند. در صورتی که خاک حاصلخیر در اختیار باشد تراکم بالاتر نیز قابل توصیه خواهد بود.

تنشهای زنده و غیر زنده بر ذرت علوفه ای چه تاثیری دارند؟

گاهی اوقات ذرت علوفه ای قبل از رسیدن به بلوغ در اثر سرما آسیب می‌بیند یا از بین می‌رود. اگر سرما زودرس باشد و برگهای سبز روی گیاه باقی بماند، محصول همچنان به تجمیع ماده خشک ادامه می‌دهد و باید تا زمان رسیدن به رطوبت مناسب در مزرعه باقی بماند. معمولا گیاهان سرما زده و نابالغ رطوبت زیادی داشته و برای سیلو شدن مناسب نیستند. این گیاهان به آرامی خشک می‌شوند و با ریختن برگها در مزرعه، تلفات ماده خشک افزایش میابد. از این رو در صورت امکان بهتر است، محصول در مزرعه در حد قابل قبولی خشک شود (حداقل 72 درصد رطوبت برای یک سیلوی افقی)، مگر اینکه به نظر برسد تلفات ماده خشک خیلی زیاد شده یا تلفات برداشت به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.

تنش خشکی می‌تواند یکی از مشکلات در تولید سیلوی ذرت باشد. اگر ذرت به حدی در تنش خشکی قرار داشته باشد که ممکن است رشد آن به سرعت کاهش یابد، بهتر است آن را به صورت سیلو نگهداری کنید. ذرت در این شرایط معمولاً از رشد خود عقب می‌افتد، برگ‌های آن قهوه‌ای می‌شوند و ممکن است ریزش داشته باشد. اگر ذرت تنش خشکی دیده داشته باشد و برگ‌های سبزی نیز داشته باشد، ممکن است در اواخر فصل رشد کند و محتوای خشک آن بیشتر شود. بنابراین، بهتر است برداشت زودرس انجام نشود. عموماً ذرت در این مرحله مقداری رطوبت بیشتری نسبت به ظاهر آن دارد، پس منتظر بمانید و برداشت را به تعویق بیاندازید. محتوای خالص انرژی ذرت آسیب دیده از تنش خشکی معمولاً کمتر از 15 درصد از حالت طبیعی است و گاهی حاوی کمی بیشتر پروتئین خام است. علوفه حاصل از ذرت علوفه تنش خشکی دیده اغلب حاوی فیبری با قابلیت هضم بالا است. بنابراین، اگر مقداری دانه ذرت به آن افزوده شود، علوفه عالی‌ای تولید می‌شود که می‌تواند تولید شیر را حفظ کند.

یکی از نگرانی‌های مربوط به ذرت تحت تنش خشکی، میزان نیترات بالا در سیلو است. زمانی که میزان نیتروژن بیش از حد تغذیه شود یا هنگامی که ذرت تحت تنش خشکی قرار می‌گیرد و بعد از بارندگی برداشت می‌شود، سطح نیترات بالا خواهد بود. برای محصولاتی که شک دارید سطح نیترات آن‌ها بالاست، مناسب است سریعتر آن‌ها را برداشت کنید، زیرا فرآیند تخمیر تا حدود ۵۰٪ از نیترات را کاهش می‌دهد.

علاوه بر این، علف‌های هرز نیز به دلیل رقابت برای مواد مغذی و آب در ذرت علوفه‌ای باعث کاهش عملکرد آن می‌شوند. برای کاهش این رقابت، می‌توانید از علفکش‌ها استفاده کنید. همچنین، داشتن اطلاعات در مورد تاریخچه حضور علف‌های هرز در مزرعه، به منظور انتخاب بهترین علف‌کش‌ها بسیار مفید خواهد بود.

سیلوی ذرتی که به درستی تولید شده است، باید رنگ سبز مایل به زرد و بوی سبک، دلپذیر و کمی ترش داشته باشد. اگر رنگ آن قهوه‌ای تیره است یا بویی نادرست نظیر بوی میوه یا سوختگی یا تندی داشته باشد، احتمالا تخمیر نامناسب یا بیش از حد گرم شدن رخ داده است. درک فرآیند تخمیر می‌تواند به توضیح برخی از مشکلاتی که ممکن است در تولید سیلو پدید آید، کمک کند.

فرآیند تخمیر سیلاژ ذرت چگونه است؟

وقتی گیاه ذرت خرد شده و درون سیلو قرار می‌گیرد، سلول‌های گیاه هنوز زنده هستند. این سلول‌ها همراه با میکروارگانیسم‌های موجود درون سیلو، تنفس می‌کنند و باعث تولید دی‌اکسید کربن و گرما می‌شوند. این فرآیند به عنوان تنفس هوازی شناخته می‌شود. با کاهش سطح اکسیژن و افزایش سطح دی‌اکسید کربن، تنفس کاهش می‌یابد و در نهایت متوقف می‌شود، این زمانی است که تخمیر بی‌هوازی شروع می‌شود. در این فرایند، باکتری‌های مفید از کربوهیدرات‌های حل شده در سلول‌ها استفاده می‌کنند و اسید لاکتیک تولید می‌شود. این اسید لاکتیک باعث کاهش اسیدیته (pH) می‌شود. تخمیر ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که مقدار کافی اسید لاکتیک تولید شده و pH به حدود ۴.۲ کاهش یابد. در این سطح اسیدیته، فعالیت تمام باکتری‌ها به پایان می‌رسد. به طور معمول، این شرایط سه هفته پس از پر شدن سیلو (از شکل ۱ بپیشینه) رخ می‌دهند. اگر کمیت اسید لاکتیک تولید شده کم باشد، اسید با بوی نامطبوعی به نام اسید بوتیریک تولید می‌شود و سیلو دچار خرابی می‌شود و مناسب برای مصرف نمی‌شود.

زمان مناسب برداشت، یکی از عوامل بسیار مهمی است که بر کیفیت سیلوی تولید شده از ذرت تاثیرگذار است. مقدار مواد مغذی و رطوبت موجود در گیاه، در مرحله برداشت ذرت، بر کیفیت سیلو تاثیر می‌گذارد. اگر رطوبت ذرت در هنگام سیلو بسیار زیاد باشد، ممکن است سیلو دچار نشت شیرابه شود. این شیرابه دارای غلظت بالایی از مواد مغذی (که باید در ذرت به وجود می‌آید) است؛ ولی به دلیل نشت شدن، از ذرت دور می‌شوند و در نتیجه طبیعتاً به نفع سیلو نیستند. همچنین نشت شیرابه می‌تواند منجر به ایجاد خرابی قابل توجهی در سیلوهای عمودی شود. همچنین در سیلویی که رطوبت زیادی دارد، زمان لازم برای تولید اسید لاکتیک و افت PH آن بیشتر است. این مسئله، کیفیت سیلو را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، اگر سیلو دچار کمبود رطوبت شود، عملیات سیلوگیری به خوبی انجام نمی‌شود و هوازی در سیلو باقی می‌ماند، که باعث طول کشیدن دوره تبدیل هوازی به بی هوازی می‌شود. دوره طولانی تبدیل هوازی در سیلو، منجر به مصرف مواد مغذی برای پروتئین خنثی شدن انرژی (تنفس)، کاهش کیفیت سیلو، افزایش دما و حتی بروز آتش سوزی سیلو می‌شود. رطوبت مناسب برای سیلوی تر شده ذرت حداقل 60 و حداکثر 70 درصد است. در سیلوهای کوپه ای، که امکان فشرده‌سازی آنها کمتر است، رطوبت نزدیک به 70 درصد مناسب تر خواهد بود. اما در سیلوهای دیواری و همچنین در سیلوهای خندقی، که امکان فشرده‌سازی بیشتری دارند، رطوبت نزدیک به 60 درصد مناسب تر خواهد بود. خط شیری دانه می‌تواند به عنوان روشی تقریبی برای تخمین رطوبت استفاده شود. در کل، هنگامی که خط شیری در یک دوم تا دو سوم انتهای دانه قرار داشته باشد، رطوبت گندم در محدوده 60 تا 70 درصد است.

انواع سیلو ذرت کدام اند؟

به طور کلی، پنج نوع سیلو به نامهای سیلوی کوپه‌ای، سیلوی عمودی، سیلوی دیوار‌دار، سیلوی خندقی، و سیلوی تونلی وجود دارد. اما اخیرا با استفاده از ماشین آلات بسته‌بندی جدید، ساخت سیلوهای بسته‌ای نیز انجام می‌شود که بهبود قابل توجهی در کیفیت تولیدی آن‌ها داشته است. ولی باید توجه داشت که در کشورمان نمونه‌های خندقی و دیوار‌دار به صورت گسترده استفاده می‌شوند.

حفظ کیفیت سیلاژ ذرت به چه صورت انجام می پذیرد؟

برای حفظ کیفیت بهتر، سیلوی ذرت را به سرعت بزرگترین مقدار ممکن پر کنید و آن را به خوبی پوشش دهید تا حجم هوا در سیلاژ کاهش یابد. جلوگیری از ورود هوا و آب به سیلو برای حفظ کیفیت سیلاژ بسیار اهمیت دارد. بهتر است سیلو را با استفاده از پلاستیک مناسب و الاستیک های قدیمی پوشش دهید و در حاشیه سیلو خاک بریزید تا آب باران خارج شود. بهترین روش برای پر کردن سیلو، روش اریب است که در آن علوفه به طور مداوم با زاویه 30-40 درجه پر می‌شود. این روش باعث کاهش مساحت سطحی شده که می‌تواند باعث کاهش کیفیت ماده و مواد غذایی قابل هضم شود.

خرد کردن سیلاژ به قطعات یک تا یک و نیم سانتیمتری به پر کردن بهتر سیلو کمک می‌کند. تخلیه حداکثر اکسیژن به مرور زمان مورد نیاز برای شروع مرحله بی هوازی تخمیر را کاهش می‌دهد. هر چه سیلو سریعتر پر شود، تخمیر سریعتر شروع می‌شود و تلفات کمتر و کیفیت سیلاژ بهتر خواهد بود. از اینروی اندازه سیلو اهمیت دارد، چرا که هر چه سیلو بزرگتر باشد، می‌تواند حجم بیشتری از سیلاژ را در خود نگه دارد و پر شدن آن طولانی‌تر زمان ببرد.

ابعاد سیلو علوفه چقدر است؟

ارتفاع سیلو باید حداکثر 5 متر و حداقل 3 متر باشد. علاوه بر این، عرض سیلو باید دو برابر لودر یا تراکتوری که برای فشرده سازی سیلو استفاده میشود، باشد. هر چند، طول سیلو محدودیتی ندارد، اما بهتر است طول آن طوری باشد که حداکثر در 2 تا 3 روز سیلو پر شود.
همچنین، برای تخمین بهتر ابعاد سیلو لازم است به چند نکته توجه کنید. آیا سیلوی شما از نوع خندقی یا دیواردار است؟ از آنجا که در این دو نوع سیلو امکان فشرده سازی بهتر وجود دارد، نکته بسیار مهم است. در سیلوی دیواردار، میزان نگهداری ماده خشک حدود 225 کیلوگرم در هر متر مکعب است، در حالی که در سیلوهای بدون دیوار (کوپه‌ای) این عدد حدود 200 کیلوگرم در متر مکعب است.
همچنین، به طور میانگین هر هکتار 15 تن علوفه خشک (با رطوبت 75 درصد) برداشت میشود. در نتیجه، برای سیلوی دیواردار تقریباً 67 متر مکعب و برای سیلوی بدون دیوار، حدود 75 متر مکعب فضا نیاز است. برای تبدیل حجم سیلو به ابعاد مورد نیاز، کافی است عرض، طول و ارتفاع را در یکدیگر ضرب کنید و ابعاد مناسب را تعیین کنید. برای مثال ذکر شده، برای یک سیلو دیواردار با ابعاد تقریبی عرض 6 متر، ارتفاع 2 متر و طول 6 متر، ضرورت دارد.
بنابراین، با توجه به نوع سیلو، مقدار علوفه خشک و عملکرد، می‌توانید ابعاد سیلو را برای مزرعه یا دامداری خود تعیین کنید.

مواد افزودنی به سیلو چیست؟

اگر ذرت علوفه‌ای مربوطه به درستی در سیلو گذاشته شود، این موضوع باعث افزایش سطح کربوهیدرات‌‌ها و ایجاد مقدار زیادی اسید لاکتیک خواهد شد. اما اگر شرایطی مانند خرد کردن یا ذخیره‌سازی غلظت ایده‌آل نداشته باشد، ممکن است باعث کاهش کیفیت علوفه شود. در چنین شرایطی، بهتر است از مواد افزودنی در سیلو استفاده کنید تا فرآیند تخمیر را بهبود ببخشید. البته باید توجه کنید که مواد افزودنی جایگزینی برای مدیریت مناسب در فرآیند تولید ذرت علوفه نیستند. بنابراین، هنگام تولید ذرت سیلویی همچنان باید به عوامل مانند رطوبت، خرد کردن، بسته بندی و سایر عوامل مهم توجه کنید. به طور کلی، سه نوع ترکیب که می‌توان به علوفه ذرت سیلویی اضافه کرد، شامل تلقیحات باکتریایی، استفاده از اسیدها و همچنین منابع نیتروژن غیرپروتئینی هستند.

1- باکتری های تلقیحی

تعداد زیادی از باکتری‌های مسئول تولید اسید لاکتیک در سیلو حاوی باکتری‌های تلقیحی وجود دارند. وقتی این باکتری‌ها به علوفه ذرت افزوده می‌شوند، غلظت باکتری‌های مفید افزایش می‌یابد که در نتیجه منجر به افزایش سرعت تولید اسید لاکتیک و کاهش سریعتر pH می‌شود. مورد توجه این است که اغلب باکتری‌های تلقیحی به بهبود فرآیند تخمیر ذرت سیلویی کمک نمی‌کنند، زیرا ذرت به طور طبیعی حاوی غلظت بالایی از این نوع باکتری‌ها و کربوهیدرات محلول است. با این حال، اضافه کردن باکتری می‌تواند در شرایط نامطلوب مفید باشد.

2- اسید ها

اسیدهای نگهدارنده به هدف جلوگیری از تجمع کپک‌ها و باکتری‌های مضر که منجر به تخمیر نامناسب خواهد شد، کمک می‌کنند. قسمتی از علوفه ذرت به طور معمول نیازی به مصرف این اسیدها ندارد. با این حال، استفاده از این اسیدها در سیلوهای با سطح اکسیژن بالا، می‌تواند مفید باشد. در این موارد، بهتر است این اسیدها قبل از پوشش سیلو اضافه شده و به کاهش فساد سیلو کمک کنند. استفاده از اسیدهای بافری که شامل یک نوع اسید ضعیف و نمک آن می‌باشد، بهترین راهکار برای کاهش صدمات به ماشین‌آلات کشاورزی است.

3- منابع نیتروژن و غیر پروتئینی

محتوای پروتئین علوفه ذرت به طور قابل توجهی کم است، به همین دلیل اضافه کردن نیتروژن غیر پروتئینی مانند اوره به سیلاژ میتواند بهبود قابل توجهی در محتوای پروتئین خام سیلاژ داشته باشد. مصرف علوفه ذرت به عنوان یک خوراک ایده آل نیتروژن غیر پروتئینی را برای افزودن به آن تبدیل میکند. مطالعات نشان داده اند که افزودن 5 کیلوگرم اوره به هر تن سیلاژ، بهترین نوع استفاده از نیتروژن غیر پروتئینی در ذرت است.