آفلاتوکسینها یک گروه از مواد هستند که توسط برخی از قارچهای کپکی تولید میشوند. این قارچها، Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus نام دارند و میتوان آنها را با رنگ سبز زیتونی یا سبز خاکستری روی دانه در مزرعه یا در انبار ذرت شناسایی کرد. اگرچه آفلاتوکسین به صورت خودکار در هر زمان که دانه کپکی شود تولید نمیشود، اما خطر آلودگی دانه ذرت به آفلاتوکسین در صورت داشتن کپک بسیار بالاتر است نسبت به دانه ذرت با کپک کم.
لیست مطالب این بخش:
- آفلاتوکسین چیست؟
- نمونه برداری از ذرت برای آزمایش افلاتوکسین چگونه صورت می گیرد؟
- مقررات مربوط به آفلاتوکسین در ذرت چیست؟
- پیامدهای غلظت بالای آفلاتوکسین در ذرت چیست؟
- چگونه می توان از آفلاتوکسین موجود در ذرت جلوگیری کرد؟
- پیامدهای غلظت بالای آفلاتوکسین در ذرت چیست؟
- راه جلوگیری از آفلاتوکسین موجود در ذرت چیست؟
- برای کنترل آفلاتوکسین قبل از برداشت از چه روش هایی می توان استفاده نمود؟
- برای کنترل آفلاتوکسین پس از برداشت گیاه ذرت چه روش هایی وجود دارد؟
- چه مشکلاتی آفلاتوکسین در طول ذخیره سازی دانه می تواند به وجود آورد؟
- با چه روش هایی می توان خطر ابتلا به آلودگی آفلاتوکسین در دانه را کاهش داد؟
- با ذرت آلوده به آفلاتوکس چه باید کرد؟
- تغذیه دام و طیور از غلات آلوده به آفلاتوکسین صحیح است؟
- تولید اتانول از روش آسیاب مرطوب به چه صورت است؟
در ادامه مطالب فوق بررسی می شوند.
سمومی که به آنها آفلاتوکسین میگویند، برای دام و طیور مضر و حتی کشنده هستند و برای انسانها و حیوانات قابلیت ایجاد سرطان را دارند. مقادیر بالاتر آفلاتوکسین در فصول گرم و خشک بیشتر است. شرایط اصلی برای تولید این سم توسط قارچ در شبهای گرم با دمای بالاتر از 20 درجه سانتیگراد در مراحل پایانی رشد دانه و در فاز خشک شدن است. در سالهای پتانسیل خطر، لازم است که غربالگری آفلاتوکسین در کارخانههای خشک کن دانه یا هنگام عرضه ذرت به بازار صورت گیرد. آزمایشات سرعت عمل در مزارع یا انبار ممکن است به وجود احتمال آفلاتوکسین کمک کند، اما نتایج این آزمایشات تنها به صورت نسبی مقدار آفلاتوکسین را نشان میدهند. این به دلیل این است که سموم درون دانه ذرت تولید میشوند و تنها با استفاده از آزمایشهای تحلیلی خاص میتوان مقدار حضور آنها را تعیین کرد. همچنین، مقادیر آفلاتوکسین در هر دانه ممکن است بسیار متفاوت باشد. بنابراین، نمونهبرداری صحیح از جرم دانه، مرحلهای حائز اهمیت است برای تعیین واقعی سطح آفلاتوکسین.
نمونه برداری از ذرت برای آزمایش افلاتوکسین چگونه صورت می گیرد؟
با توجه به اینکه آفلاتوکسین معمولاً به صورت غیر یکنواخت در توده دانه ذرت رخ میدهد و در مکانهای کوچکی حضور دارد، بهترین روش برای تهیه نمونه ترکیبی از نمونههای کوچک توده دانه ذرت است. روش پیشنهادی برای این منظور، جمعآوری نمونههای کوچک به صورت چرخشی است. با استفاده از این روش، حداقل یک نمونه ترکیبی با وزن تقریبی 5 کیلوگرم بدست میآید. گزینه دیگر، جمعآوری نمونه از هر 5 سطح 1 واحد دانه (طول هر واحد دانه حدوداً 2 متر در نظر گرفته شود) به علاوه 1 نمونه از مرکز واحد دانۀ در انبار است. بهتر است نمونۀ جامعۀ خود را از قسمتهای مختلف یک زمین جداگانه جمعآوری کنید. مزارعی که در تاریخچۀ کشت، روشهای خاکورزی، تاریخ کشت، نوع خاک و نوع هیبرید متفاوت هستند، نسبت به آسیبپذیری در برابر آفلاتوکسین نیز ممکن است متفاوت باشند. حداقل 10 تا حداکثر 30 نقطۀ نمونهبرداری در هر مزرعه لازم است. تقریباً برای هر 2 هکتار از مزرعه، بین 3 تا 5 کیلوگرم نمونه جمعآوری شود و سپس به سرعت خشک شده و به رطوبت 12-14 درصد برای جلوگیری از تولید آفلاتوکسین در حین حمل و نقل رسانده شود. نمونههای با رطوبت بالا باید منجمد شده و یخ زده به آزمایشگاه ارسال شوند. نمونههای خشک شده به بهترین شکل ممکن در صورت حمل در کیسههای پارچهای.
مقررات مربوط به آفلاتوکسین در ذرت چیست؟
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، با توجه به استاندارد ملی شماره 5925، حداکثر سطح آفلاتوکسین در ذرت را 30 ppb تعیین کرده است. اگر ذرت به عنوان خوراک دام و طیور مصرف شود، سطح آفلاتوکسین باید حتماً کمتر از 20 ppb باشد. از سوی دیگر، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای تجارت بین ایالتی ذرت، حداکثر سطح 20 ppb (1 در میلیارد) را برای آفلاتوکسین تعیین کرده است. در صورت عبور از این حد، اقدامات نظارتی مانند توقف فروش یا منع فروش ذرت صورت میگیرد. بنابراین، کارخانههای خشک کنندهی ذرت نباید ذرت با سطح 20 ppb یا بالاتر را قبول کنند مگر اینکه استفاده خاص و مشخصی برای آن وجود داشته باشد که در آن سطح خاصی از آفلاتوکسین مجاز است. به این ترتیب، حتی یک دانه آلوده در یک نمونه 3 کیلوگرمی ممکن است باعث افزایش سطح آفلاتوکسین بالاتر از 20 ppb شود. سازمان غذا و داروی آمریکا دستورالعملهایی برای استفاده از دانههای آلوده در خوراک دام و طیور تدوین کرده است (جدول 1). این دستورالعملها به منظور حفظ ارزش دانه و جلوگیری از بروز بیماریهای ناشی از آفلاتوکسین تدوین شده است. لازم به ذکر است، مصرف دانههای آلوده برای گاوهای شیرده که در آن پیشگیری از باقیماندههای آفلاتوکسین در شیر بسیار حائز اهمیت است، ممنوع است.
پیامدهای غلظت بالای آفلاتوکسین در ذرت چیست؟
آفلاتوکسینها، ترکیبات بسیار قوی هستند که میتوانند مشکلات بهداشتی مختلفی را در انسان و دامها ایجاد کنند. در برخی موارد نادر، خوراک آلوده به آفلاتوکسین ممکن است باعث مرگ دام شود. عوارض رایج آفلاتوکسین در خوراک دام شامل کاهش بازده در جیره غذایی و تولید مثل دام است. این ترکیب ممکن است سیستم ایمنی حیوان را سرکوب کرده و باعث افزایش بیماریهای عفونی شود. بسیار نگرانکننده است که آفلاتوکسین B1، که گستردهترین نوع آفلاتوکسین است، چگالش سرطانزا دارد. به همین دلیل است که استفاده از شیر گاوهای شیرده که با ذرت آلوده تغذیه شدهاند، نگرانکننده برای سلامت انسان است.
چگونه می توان از آفلاتوکسین موجود در ذرت جلوگیری کرد؟
اگر شرایط مناسب برای تولید آفلاتوکسین فراهم باشد، پیشگیری از آلودگی بسیار دشوار است. بنابراین، هدف واقعبینانه این است که با اقدامات زراعی صحیح، آلودگی قبل از برداشت را کمتر و آلودگی پس از برداشت را با مراقبت و ذخیرهسازی دقیق به حداقل برسانید. عموماً مشکلات مرتبط با Aspergillus و آفلاتوکسین در سالهای گرم و خشک شایع است. قارچ در بقایای محصول و خاک زنده مانده و در طول فصل رشد اسپور فراوان تولید میکند. آلودگی ذرت توسط قارچ Aspergillus و همچنین آفات و بیماریهای ناشی از آن، در شرایط گرم (بالاتر از 30 درجه سانتیگراد) و خشک در طول فصل گسترش قارچ رخ میدهد. کاکلهای زرد و قهوهای بیشتر در معرض عفونت هستند. حشرات، تگرگ، تنش خشکی و یخبندان زودرس باعث آسیب دانهها و گسترش قارچ در داخل بلال میشوند. آفلاتوکسین یک متابولیت ثانویه است که توسط قارچ Aspergillus تحت شرایط خاص تولید میشود. خشکی و دمای بالا (25 تا 40 درجه سانتیگراد) در هنگام پُر شدن دانه شایعترین فاکتورهای مؤثر در تولید آفلاتوکسین قبل از برداشت هستند. شبهای گرم (بالاتر از 21 درجه سانتیگراد) نیز ممکن است خطر آلودگی به آفلاتوکسین را افزایش دهند. تولید سم بستگی به رطوبت و دمای دانه دارد. بالاترین مقدار سم در رطوبت دانه حدود 20-18 درصد است و در رطوبت دانه حدود 15 درصد متوقف میشود.
مشکلات آفلاتوکسین در طول ذخیره سازی دانه بسیاری را به وجود میآورد. این مشکلات از لحظه ورود دانه به مخزن کمباین شروع میشود و در آن لحظه، کیفیت دانه در بهترین حالت است. رطوبت دانههای ذخیره شده و رطوبت نسبی هوا بر رشد کپک و فساد دانه تأثیر قابل توجهی دارد. مقدار رطوبت دانههای ذخیره شده، مقدار رطوبت نسبی هوای اطراف دانه را تعیین میکند. رطوبت بالا در دانه منجر به افزایش رطوبت نسبی هوا در اطراف آن میشود و کپکها در شرایط رطوبت نسبی بالا به سرعت رشد میکنند. اما هنگام ذخیره سازی با رطوبت کم، هوای محفظه ذخیره سازی با رطوبت نسبی کم تر و خراب شدن دانه به علت رشد کپک کنترل میشود. بهترین راه برای کنترل رشد کپک در دانه ذخیره شده، استفاده از دانه با محتوای رطوبت کم است. سطح رطوبت ایمن برای ذخیره سازی ذرت تقریباً 12 تا 13 درصد است و برای ذخیره سازی طولانی مدت نیز باید حدود 12 درصد باشد. همچنین، قرار دادن بار دانه مرطوب در کنار بار دانه با رطوبت پایین، زمان ذخیره سازی ایمن کل انبار را محدود میکند. تحقیقات نشان داده است که حتی وقتی دانههای مرطوب و خشک با دقت مخلوط شوند و به رطوبت مجاز برسند، اختلاف رطوبت 2 درصد بین دانهها ممکن است باقی بماند. همچنین، اگر دانهها به صورت مناسب مخلوط نشوند، این اختلاف بسیار بیشتر خواهد بود و باعث کاهش عمر آن می شود.
روش های زیر می تواند خطر ابتلا به آلودگی آفلاتوکسین در دانه را کاهش دهد:
مصرف |
بیشینه رواداری آفلاتوکسین بر اساس موسسه استاندارد ایران | بیشینه رواداری سطح آفلاتوکسین بر اساس FDA |
ذرت دانه ای به طور کلی | کمتر از 20 ppb | کمتر از 20 ppb |
ذرت در جیره حیوانات جوان | کمتر از 20 ppb | کمتر از 20 ppb |
ذرت در جیره دام شیری | کمتر از 20 ppb | کمتر از 20 ppb |
ذرت در جیره دام سبک و طیور | کمتر از 20 ppb | کمتر از 100 ppb |
ذرت در جیره دام سنگین آماده ذبح | کمتر از 20 ppb | کمتر از 300 ppb |
پیامدهای غلظت بالای آفلاتوکسین در ذرت چیست؟
آفلاتوکسینها، ترکیبات بسیار قوی هستند که میتوانند مشکلات بهداشتی مختلفی را در انسان و دامها ایجاد کنند. در برخی موارد نادر، دامها ممکن است به علت خوردن خوراک آلوده به آفلاتوکسین، جان خود را از دست دهند. یکی از پیامدهای شایع آفلاتوکسین در تغذیه دام، کاهش بازده جیره غذایی و تولید مثل است. این ماده ممکن است سیستم ایمنی حیوان را سرکوب کرده و باعث بروز بیشتر بیماریهای عفونی شود. به تأسف، آفلاتوکسین B1 که فراوانترین نوع آفلاتوکسین است، چگالش سرطانزای دارد. این مسئله باعث نگرانی درباره سلامت انسان شده است، به خصوص در صورت استفاده از شیر گاوهای شیرده که با ذرت آلوده تغذیه میشوند.
راه جلوگیری از آفلاتوکسین موجود در ذرت چیست؟
اگر شرایط مناسب برای تولید آفلاتوکسین فراهم باشد، پیشگیری از آلودگی بسیار دشوار است. بنابراین، هدف واقعبینانه این است که با اقدامات زراعی صحیح، آلودگی قبل از برداشت را کمتر و آلودگی پس از برداشت را با مراقبت و ذخیرهسازی دقیق به حداقل برسانید. عموماً مشکلات مرتبط با Aspergillus و آفلاتوکسین در سالهای گرم و خشک شایع است. قارچ در بقایای محصول و خاک زنده مانده و در طول فصل رشد تولید اسپور فراوان میکند . آلودگی ذرت توسط قارچ Aspergillus و آفات و بیماریهای ناشی از آن، در شرایط گرم (بیش از 30 درجه سانتیگراد) و خشک در طول فصل گسترش قارچ رخ میدهد. کاکلهای زرد و قهوهای بیشتر در معرض عفونت هستند. حشرات، تگرگ، تنش خشکی و یخبندان زودرس، دانهها را در معرض عفونت قرار میدهند و به گسترش قارچ در داخل بلال کمک میکنند... آفلاتوکسین یک متابولیت ثانویه است که توسط قارچ Aspergillus تحت شرایط خاص تولید میشود. خشکی و دمای بالا (25 تا 40 درجه سانتیگراد) در هنگام پُر شدن دانه شایعترین فاکتورهای مؤثر در تولید آفلاتوکسین قبل از برداشت است. شبهای گرم (بیش از 21 درجه سانتیگراد) نیز ممکن است خطر آلودگی آفلاتوکسین را افزایش دهد. تولید سم بستگی به رطوبت و دمای دانه دارد. بالاترین مقدار سم در رطوبت دانه 20 تا 18 درصد است و در رطوبت دانه حداقل (8 تا 10 درصد) کاهش مییابد. بنابراین، کنترل رطوبت دانهها در طول فصل رشد و پس از برداشت بسیار مهم است. همچنین، دمای دانهها نیز باید در محدوده مناسب (15 تا 20 درجه سانتیگراد) نگه داشته شود تا جلوگیری از تولید آفلاتوکسین شود.
برای کنترل آفلاتوکسین قبل از برداشت از چه روش هایی می توان استفاده نمود؟
برای کنترل آفلاتوکسین قبل از برداشت، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
1. استفاده از نژادهای مقاوم به قارچ Aspergillus: استفاده از نژادهای زودرس و مقاوم به عفونت قارچ Aspergillus میتواند به کاهش آفلاتوکسین قبل از برداشت کمک کند.
2. استفاده از روشهای فیزیکی: استفاده از خشک کردن دانهها با حرارت، تجمیع دانهها در زمانهای خنک و خشک، و استفاده از تکنولوژیهای جدید مانند فرآیندهای پلاسما و امواج میکروویو میتواند به کاهش آفلاتوکسین قبل از برداشت کمک کند.
3. استفاده از روشهای شیمیایی: استفاده از عاملهای ضد قارچ مانند آنتی بیوتیکها و عاملهای شیمیایی مثل اسید سوربیک، پروپینات کلسیم و تربینافین میتواند به کاهش آفلاتوکسین قبل از برداشت کمک کند.
برای کنترل آفلاتوکسین پس از برداشت گیاه ذرت چه روش هایی وجود دارد؟
برای کنترل آفلاتوکسین پس از برداشت، مراقبت دقیق و ذخیره سازی صحیح دانهها بسیار مهم است. رطوبت دانهها در حین ذخیره سازی باید در حدود 12 تا 14 درصد باشد. همچنین، دانهها باید در شرایط خنک و خشک نگهداری شوند تا جلوگیری از تولید لاتوکسین پس از برداشت. همچنین، استفاده از روشهای فیزیکی مانند خشک کردن دانهها با حرارت، تجمیع دانهها در زمانهای خنک و خشک، و استفاده از تکنولوژیهای جدید مانند فرآیندهای پلاسما و امواج میکروویو نیز میتواند به کاهش آفلاتوکسین پس از برداشت کمک کند. همچنین، استفاده از روشهای شیمیایی مثل استفاده از عاملهای ضد قارچ و عاملهای شیمیایی نظیر اسید سوربیک، پروپینات کلسیم و تربینافین نیز میتواند به کاهش آفلاتوکسین پس از برداشت کمک کند.
چه مشکلاتی آفلاتوکسین در طول ذخیره سازی دانه می تواند به وجود آورد؟
مشکلات آفلاتوکسین در طول ذخیره سازی دانه از لحظه ورود دانه به مخزن کمباین شروع میشود. در این لحظه، کیفیت دانه در بهترین حالت است. رطوبت دانههای ذخیره شده و رطوبت نسبی هوا بر رشد کپک و فساد دانه تأثیر میگذارد. مقدار رطوبت دانه تعیین کننده رطوبت نسبی هوا است. رطوبت زیاد دانه منجر به رطوبت نسبی بالا در هوای اطراف دانه میشود و باعث سرعت بالای رشد کپکها میشود. اگر دانه با رطوبت کم ذخیره شود، هوای انبار با رطوبت نسبی کم، خرابی دانه در اثر رشد کپک را کنترل میکند. به علاوه، بار دانه مرطوب در کنار بار دانه خشک، زمان ذخیره سازی امن کل انبار را محدود میکند. تحقیقات نشان داده است که حتی وقتی دانههای مرطوب و خشک با دقت مخلوط میشوند و به رطوبت مجاز میرسند، اختلاف رطوبت 2 درصد بین دانهها باقی میماند. اگر دانهها به طور دقیق مخلوط نشوند، این اختلاف بسیار بیشتر خواهد بود و عمر مفید انبار داری دانه را کاهش خواهد داد. برای جلوگیری از پوسیدگی بلال و مشکلات ذخیره سازی آن، شناسایی زود هنگام بلالهای آلوده در مزرعه و درون انبار بسیار حائز اهمیت است.
با چه روش هایی می توان خطر ابتلا به آلودگی آفلاتوکسین در دانه را کاهش داد؟
روش های زیر می تواند خطر ابتلا به آلودگی آفلاتوکسین در دانه را کاهش دهد:
1. نگهداری صحیح دانهها: دانهها باید در شرایط مناسب نگهداری شوند تا از آلودگی آفلاتوکسین جلوگیری شود. این شامل نگهداری در دمای مناسب، رطوبت کنترل شده و جلوگیری از تماس با رطوبت و حشرات است.
2. استفاده از محصولات حشره کش: استفاده از محصولات حشره کش مورد تأیید و با رعایت دستورالعمل های استفاده، می تواند به کاهش خطر آفلاتوکسین در دانهها کمک کند.
3. بررسی محصول قبل از خرید: قبل از خرید دانهها، بهتر است آنها را بررسی کنید و هر گونه علامت آفلاتوکسین یا خوردگی را تشخیص داد.
4. استفاده از فناوری پست-بردار: با استفاده از فناوری پست-بردار، ممکن است بتوانید خطر آفلاتوکسین را کاهش دهید. این فناوری شامل استفاده از تکنیک هایی مانند تمیز کردن، خشک کردن و ضد عفونی کردن دانهها است.
5. رعایت شرایط بهداشتی در ذخیره سازی و حمل و نقل: در طول ذخیره سازی و حمل و نقل دانهها، باید شرایط بهداشتی رعایت شود. این شامل استفاده از بسته بندی مناسب، جابجایی در دمای مناسب و جلوگیری از تماس با مواد آلوده است.
6. آزمایشات مخبری: قبل از استفاده از دانهها، می توانید آنها را برای تست آفلاتوکسین به یک آزمایشگاه مخبری بفرستید. این کار ممکن است به شما کمک کند تا خطرات آفلاتوکسین را در دانهها شناسایی کنید.
7. پالایش دانه: با پالایش دانه ها، ممکن است بتوانید آفلاتوکسین را از دانهها جدا کنید و خطر آفلاتوکسین را کاهش دهید. این شامل استفاده از تکنیک هایی مانند جداسازی، فیلتراسیون و استفاده از مواد جذب کننده آفلاتوکسین است.
..8. آموزش کشاورزان: آموزش کشاورزان در مورد روش های صحیح کشت، نگهداری و حفاظت از دانهها می تواند به کاهش خطر آفلاتوکسین در محصولات کمک کند. این شامل آموزش در مورد استفاده صحیح از حشره کش ها، نگهداری در دمای مناسب و جلوگیری از تماس با رطوبت است..
.9. بررسی منابع آب: منابع آب باید قبل از استفاده برای آبیاری دانهها بررسی شود تا اطمینان حاصل شود که آب آلودگی ندارد و خطر آفلاتوکسین را به دانهها منتقل نمی کند...
10. پایش و بازرسی: پایش و بازرسی منظم بر دانهها و محصولات می تواند به شناسایی زود هنگام آفلاتوکسین و اتخاذ اقدامات لازم برای کنترل آن کمک کند.
کنترل حشرات در مزرعه و جلوگیری از آفات و بیماریها به وسیله نسل دوم کرمهای ساقه خوار بلال اروپایی و کرم بلال ذرت امکان پذیر است. برای کنترل و جلوگیری از تلفات جدی، پایش و تشخیص به موقع ضروری است. در 5 تا 10 نقطه مزرعه، از مرحله دندانی ذرت تا زمان برداشت، پوسیدگی ناشی از آسپرژیلوس را با مشاهده بلالها بررسی کنید. بلالهای هدف در بوتههای تنش دیده قابل مشاهده هستند. در هر نقطه، 10 بلال را پوست گیرید و حضور کپک پودری سبز زیتون رنگ را بازبینی کنید. اگر بیش از 10 درصد بلالها علائم پوسیدگی آسپرژیلوس را نشان دادند، بهتر است ذرت را زودتر از مزرعه بردارید. در صورتی که ذرت را زودتر برداشت کنید، نمونهبرداری با استفاده از روش نمونهبرداری بالا از دانهها انجام داده و نمونهها را به آزمایشگاه برای تعیین درصد آفلاتوکسین ارسال کنید. ذرت مشکوک باید تا زمان تعیین نتیجه در انبار جداگانه نگهداری شود. سپس، با توجه به سطح آفلاتوکسین و با استفاده از جدول 1، کاربردهای مختلف ذرت را تعیین کنید. در صورت برداشت زود هنگام، ذرت باید به سرعت خشک و خنک شود تا جلوی توسعه سمهای بیشتر گرفته شود. همچنین، کمباین را به دقت تنظیم کنید تا حداقل صدمات به دانهها وارده شود. قارچها به راحتی ذرت آسیب دیده را نسبت به ذرت سالم آلوده میکنند
ذرت پس از برداشت، در فصل زمستان میتواند با رطوبت 16 یا 17 درصد نگه داشته شود و هنوز تمیز و سالم باقی بماند. اما ذرت کپک زده باید به سرعت تا رطوبت 15 درصد یا کمتر خشک شود، زیرا نگه داشتن دانههای مرطوب حتی به مدت کوتاه میتواند باعث رشد قابل توجه کپک و آفلاتوکسین شود. برای نگهداری طولانی مدت در تابستان، تمام ذرات باید تا رطوبت 14 درصد یا کمتر خشک شوند. ذرات کپک زده مناسب برای نگهداری طولانی مدت نیستند. پس از خشک شدن، بهتر است دانهها در دمای بین 10 تا 15 درجه سانتیگراد نگه داری شوند. البته هنگام برداشت با حجم بالا و وجود تودهای عظیم از دانهها، کنترل دما دشوار خواهد بود. هوادهی میتواند هم دما و هم رطوبت را کنترل کند. کنترل رطوبت، در کنار کنترل دما، عامل مهمی در جلوگیری از ایجاد آلودگی و سموم است. حشرات انبار ذخیره سازی نیز باید کنترل شوند. هر دو هفته، ذرات را در انبار برای بررسی تغییرات دما، پوستهپوسته شدن، نقاط گرم، رطوبت و پوسیدگی برسی کنید. در صورت مشاهده این شروط، باید فوراً اقدام به کاهش دما، هوادهی انبار و حذف دانههای آلوده نمایید. برای کاهش رشد کپک در انبار میتوانید از محصولات ضد قارچ استفاده کنید. این محصولات مانند اسید پروپیونیک قادر به نابود کردن کپک نیستند و یا سموم تشکیل شده را کاهش نمیدهند، اما ازنظر به اینکه ذرت کپک زده مناسب برای نگهداری طولانی مدت نیست، برای جلوگیری از رشد کپک در انبار میتوان از محصولات ضد قارچ استفاده کرد. این محصولات قادر به نابود کردن کپک نیستند و یا سموم تشکیل شده را کاهش نمیدهند، اما با استفاده از آنها میتوانید رشد کپک را کنترل کنید. همچنین، برای جلوگیری از آلودگی و سموم، حشرات انبار ذخیره سازی نیز باید کنترل شوند. در هر دو هفته، تغییرات دما، پوستهپوسته شدن، نقاط گرم، رطوبت و پوسیدگی در انبار باید بررسی شود. در صورت مشاهده هر چنین شروط، باید فوراً دما را کاهش داد، هوادهی انبار را بهبود بخشید و دانههای آلوده را حذف کنید.
با ذرت آلوده به آفلاتوکس چه باید کرد؟
استفاده از دستگاه گراویتی برای بوجاری و غربالگری دانهها ممکن است منجر به کاهش غلظت آفلاتوکسین با حذف بیشترین مقدار ذرات آلوده شود. اما، این روش هزینهبر و قابل پیشبینی نیست که تا چه حد مقدار آفلاتوکسین کاهش خواهد یافت. در بعضی موارد، پاککردن نتایج کمی در کاهش سطح آفلاتوکسین دارد. همچنین، دانههای خروجی از فرآیند پاککردن نباید به عنوان خوراک دام و طیور استفاده شود.
تغذیه دام و طیور از غلات آلوده به آفلاتوکسین صحیح است؟
در ایالات متحده، ممکن است از دانههای آلوده به آفلاتوکسین برای تغذیه حیوانات استفاده شود. با توجه به دستورالعملهای نشان داده شده در جدول 1، در صورت وجود تخفیف در فروش ذرت آلوده، تولیدکنندگان دام ممکن است تمایل به استفاده از ذرت آلوده با غلظت کمتر از 300 ppb داشته باشند. اما در ایران، استانداردها بسیار سختگیرانهتر هستند و ذرت با غلظت بالای 20 ppb آفلاتوکسین قابل استفاده در تغذیه دام و طیور نیست. البته برای این منظور لازم است که مقدار دقیقی از میزان آفلاتوکسین در دانهها وجود داشته باشد تا بتوان درباره تغذیه حیوانات تصمیمگیری کرد. همچنین، لازم است از مخلوط کردن دانههای آلوده به آفلاتوکسین با دانههای سالم برای تغذیه حیوانات اجتناب شود. استفاده از سیلوی ذرت معمولاً منجر به کاهش غلظت آفلاتوکسین نمیشود، اگرچه با مدیریت صحیح، احتمال افزایش غلظت در سیلو کم است.
تولید اتانول از روش آسیاب مرطوب به چه صورت است؟
از ذرت آلوده به آفلاتوکسین میتوان برای تولید اتانول استفاده کرد. آفلاتوکسین ها در اتانول تجمع نمیکنند، بلکه در محصولات جانبی تمرکز میشوند. در فرآوری آسیاب مرطوب، آفلاتوکسین در محصول جانبی گلوتن تجمع مییابد. یک برآورد تقریبی نشان میدهد که سطح آفلاتوکسین در محصول نهایی تا سه برابر سطح آن در خوراک اولیه خواهد بود. بنابراین، تولیدکنندگان که حساس به حضور آفلاتوکسین هستند، مثل شیر، نمیتوانند از ذرت آلوده استفاده کنند. بهتر است به دنبال محصول ذرت با کمترین مقدار آلودگی باشید.