دوشنبه 3 دی 1403
آخرین به‌روزرسانی : شنبه 28 مهر 1403
انواع آسیب های بلال در ذرت

عوامل غیر طبیعی بودن گیاه ذرت

غیر طبیعی بودن گیاه ذرت می تواند بر کیفیت دانه ذرت تاثیر گذار باشد که در این به بررسی عوامل آن می پردازیم.

در بسیاری از موارد غیر طبیعی بودن بلال ذرت ناشی از شرایط محیطی مانند دما، خشکی، کمبود مواد غذایی، آفات و بیماری ها، استفاده از مواد شیمیایی نامناسب و یا استفاده نادرست از مواد شیمیایی می باشد. در ادامه برخی از انواع بلال های غیر طبیعی در ذرت همراه با بعضی علائم و دلایل مربوطه آمده است.

1- باریکی انتهای بلال

علائم: تعداد ردیف ممکن است از پایین به بالای بلال به نصف کاهش یابد (به عنوان مثال - از 16 به 7 تا 8 ردیف/ بلال). طول بلال معمولا طبیعی است.

باریکی انتهای بلال

دلایل: استرس شدید در طی مرحله 7 تا 10 برگی ممکن است منجر به کاهش تعداد دانه در ردیف شود. مصرف دیرهنگام علف کش های سولفونیل اوره می تواند منجر به باریکی انتهای بلال میشود.

2- بلال کوتاه

علائم: اندازه بلال ها و تعداد دانه در هر ردیف به طور قابل توجهی کاهش یافته است. پوشش بلال، طول و تعداد ردیف ممکن است طبیعی باشد وگاهی همراه است با چند بلال در یک گره. احتمال وقوع در یک مزرعه معمولا نادر و پراکنده است. در اواخر دوره پر شدن دانه پوشش بلال و برگ ها قرمز و بنفش می شوند.

بلال کوتاه

علت: ناشناخته است مرتبط با تنش دما (مختصرشوک سرما) در شدت آن در میان (V تا 12 V اوایل مراحل تشکیل بلال )مرحله 8 هیبریدها متفاوت است.

3- خوشه ای شدن بلال

علائم: این عارضه زمانی رخ می دهد که چندین بلال از یک گره از ساقه ذرت تشکیل گردند.

خوشه ای شدن بلال

علت: دلایل اصلی این عارضه هنوز به طور کامل مشخص نشده است. اما تنش گرمایی در اوایل تشکیل و نمو ممکن است باعث این عارضه V تا 15  جوانه بلال و در مرحله 5 شود. همچنین استفاده نادرست از علفکش ها، قارچکش ها و حشره کش ها قبل از مرحله ظهور ابریشم می توانند در وقوع این پدیده دخیل باشند.

4- بلال آسیب دیده از خشکی

علائم: بلال های کوچک بدشکل با تعداد دانه کم مخصوصا در نوک بلال. کاهش تعداد دانه مرتبط است با کاهش تعداد ردیف و کاهش تعداد دانه در ردیف.

بلال آسیب دیده از خشکی

علت: خشکسالی شدید از اواسط رشد رویشی تا اوایل و حتی اواسط دوره پر شدن دانه. سایر استرس ها، از جمله کمبود نیتروژن و تراکم بالای گیاه، می تواند منجر به بلال ناقص شود.

5- بلال گل تاجی (بلال نابجا)

علائم: بلال و گل تاجی (تاسل) در یک ساختار ترکیب شده است – یک تاسل بلالدار- بلال تاسل معمولا تعداد محدودی دانه دارد. تاسل های بلال دار معمولا روی پاجوش های منشعب شده از ذرت دارای بلال و تاسل طبیعی ظاهر می شوند. این تاسل های بلال دار معمولا در قسمت انتهایی پاجوش که محل طبیعی تاسل است بوجود می آیند.

بلال گل تاجی (بلال نابجا)

دلایل: بلالهای نابجا اغلب توسط پاجوش هنگامی که نقطه رشد توسط تگرگ، یخبندان، علف کش و آسیب مکانیکی یا سیل آسیب دیده و از بین میرود، تولید می شود. برخی از هیبریدها در شرایط خاص محیطی ممکن است بیشتر مستعد پاجوش باشند و این پاجوش ها ایجاد بلال نابجا را افزایش دهند. این بلال های نابجا اغلب در حاشیه مزراع ایجاد میشوند جایی که فشرده سازی خاک در اوایل فصل و شرایط اشباع خاک ممکن است در توسعه این امر غیر عادی سهیم باشند.

6- پوسیدگی دیپلودیایی بلال

علائم: بخشی یا کل بلال توسط یک کپک سفید در حال رشد بین دانه ها پوشیده می شود. عفونت به طور کلی از پایه بلال و تا نوک بلال پیشرفت می کند. بعد کپک سفید به رنگ قهوه ای-خاکستری تغییر رنگ می دهد و پوشش بلال و دانه ها را نیز در بر می گردد. کل بلال ممکن است کوچک شده و به نظر میرسد دانه های آلوده با چسب به پوشش بلال چسبیده اند. هیبریدهای مختلف در این حساسیت متفاوت هستند.

پوسیدگی دیپلودیایی بلال

علت: پوسیدگی بلال Diplodiaتوسط قارچ  Stenocarpella maydis ایجاد می شود. عفونت ممکن است از اواخر مراحل رشد رویشی تا 3 هفته بعد از مرحله ابریشم دهی رخ دهد.

7- گرده افشانی ضعیف در نوک بلال

علائم: دیده شدن بافت چوب بلال بدون دانه موجود در چند سانت آخر بلال. تخمک ها در نوک بلال بارور نشده اند.

گرده افشانی ضعیف در نوک بلال

دلایل: لقاح ضعیف تخمک های نوک بلال در هنگام ابریشم دهی. همانند آنچه در بلال کم دانه و ناقص اتفاق میافتد.

8- بلال کم دانه و ناقص

علائم: تعداد دانه کاهش یافته است و بلال ناقص است. فقط تعداد محدودی از دانه ها (تخمک ها) گرده افشانی شده است. در شرایط شدید، فقط بافت چوب بلال با چند دانه پراکنده دیده می شود و ردیف های دانه مشخص نیستند.

بلال کم دانه و ناقص

علل متعدد: گرده افشانی ضعیف بلال به دلیل ناهمزمانی ریزش گرده وظهور ابریشم به دلیل خشکی شدید و دمای بالا، گرده ناکافی به دلیل رشد و نمو ناهماهنگ پایه ها، علف کش ها، تغذیه حشرات و قطع ابریشم دهی، کمبود فسفر نیز در گرده افشانی ضعیف موثر است.

9- بلال نوک برگشته

علائم: ضعف پر شدن دانه ها در نوک بلال. عدم پر شدن چند سانتی متر آخر بلال. دانه های سقط شده در انتهای بلال در مراحل متورم شدن دانه و شیری شدن، معمولا همراه با عدم تلقیح تخمک ها در انتهای بلال، تخمک های بارور نشده و دانه های سقط شده در انتهای بلال به صورت کوچک و خشک شده به نظر میرسند، اما دانه های سقط شده اغلب دارای رنگ مایل به زرد هستند.

بلال نوک برگشته

دلایل: شرایط استرس در اوایل دوره رشد و توسعه دانه، از جمله خشکی شدید و دمای زیاد، کمبود نیتروژن، بیماری های برگی و هوای ابری.

10- بلال زیپی شکل

علائم: از دست رفتن کامل یا قسمتهایی از ردیف های دانه در بلال در درجه اول به دلیل سقط جنین.

 بلال زیپی شکل

علل: غالبا ناشناخته، همراه با استرس خشکی شدید یا صدمات ناشی برگ زدایی بعد از گرده افشانی

11- بلال موزی شکل

علائم: زمانی که قسمتی از ردیف های دانه در بلال به طور کامل یا ناقص سقط گردد و خم شدن بلال به یک طرف باعث می شود که بلال به شکل میوه موز درآید.

 بلال موزی شکل

علل: غالبا ناشناخته، همراه با استرس خشکی شدید یا صدمات ناشی برگ زدایی بعد از گرده افشانی

12- بلال پوک

علائم: بلال های سبک کم دانه با دانه های کوچک شده. فواصل بین دانه ها نشان دهنده عدم پر شدن بلال است.

بلال پوک

علل متعدد: استرس شدید (استرس فتوسنتزی) در مرحله خمیری از جمله آسیب ناشی از R5 و مراحل اولیه فرورفتگی دانه  R4 سرما، مرگ زودرس گیاه به دلیل خشکی، بالا بودن تراکم بوته، بیماریهای برگی، کمبود شدید پتاسیم و تگرگ.

13-بلال کرم زده:

تخریب پراکنده دانه در بخشی یا کل بلال. آسیب اغلب با رشد کپک در دانه های زخمی همراه است

بلال کرم زده

علل: تغذیه دانه توسط لارو آفات ذرت که تمایل به تخریب بخشهای محدودی از بلال را دارد و اغلب از کنار پوشش بلال داخل می شود. دانه ها به ویژه دانههای صدمه دیده ممکن است با کپک ها یا آفات ثانویه که از طریق مسیرهای بوجود آمده توسط لارو آفات وارد میشوند، مورد حمله قرار گیرند.

14- آسیب پرندگان به دانه های ذرت در بلال

علائم: سبکی بلال، باز شدن محل آسیب دیده از پرندگان و تماس با هوا، دانه های کپک زده بی رنگ که در معرض تغذیه پرنده و حشرات قرار گرفته اند.

 آسیب پرندگان

علل: پوشش بلال ضعیف که در مرحله رسیدگی و همراه با بلالهای قائم اجازه تغذیه پرندگان را از نوک بلال می دهد، که ممکن است منجر به تغذیه حشرات ثانویه نیز شود. تجمع رطوبت در پایه بلال، کپک را ترویج میدهد و ممکن است منجر به جوانه زدن پراکنده دانه ها شود.

15-قرمز شدن رگ های دانه ذرت در بلال

علائم: رگه های قرمز از اطراف دانه تا کلاهک دانه ایجاد و گسترش میابد. معمولا  به دانه های نوک بلال محدود می شود.

قرمز شدن رگ های دانه

علل: ناشی از سم بوجود آمده از تغذیه توسط کنه حلقوی گندم. شدت مشاهده علائم در هیبرید های مختلف متفاوت است.