بهترين زمان نمونه برداري از مزارع يك ماه قبل از كشت و يا یک ماه پس از برداشت محصول مي باشد. چراكه در اين زمان ها، شرایط خاک پایدارتر بوده و نتایج به دست آمده قابل اعتمادتر است. همچنین كنترل و اصلاح خاک بسيار آسان تر بوده و هزينه کمتری به همراه دارد.

بهترين زمان نمونه برداري از مزارع يك ماه قبل از كشت و يا یک ماه پس از برداشت محصول مي باشد. چراكه در اين زمان ها، شرایط خاک پایدارتر بوده و نتایج به دست آمده قابل اعتمادتر است. همچنین كنترل و اصلاح خاک بسيار آسان تر بوده و هزينه کمتری به همراه دارد.
بهترين شرايط خاک از نظر رطوبت برای نمونه برداري، در حالت به اصطلاح گاورو (رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی باشد) فراهم مي شود كه عموما اين حالت چند روز پس از آبياري مزرعه و یا بارندگی به وجود می آید. زمين خيلي مرطوب در رفت و آمد نمونه بردار اختلال ایجاد میک ند و در زمين بسيار خشك مته نمونه برداري يا بيل به دشواري وارد زمين مي شود و از طرفي خاك داخل مته قبل از بالا آمدن از درون چاله به بيرون مي ريزد.

تعیین گاورو بودن زمین

ابزار و وسایل مورد نیاز: بیلچه، تجهیزات ایمنی فردی
1 پس از آماده به کار شدن و رعایت نکات ایمنی برای تعیین گاورو بودن زمین، مراحل عملیاتی زیر را انجام دهید.
2 با بیلچه، بقایای سطحی و مقداری از خاک سطح زمین را کنار بزنید.

برداشت نمونه خاک برای تعیین رطوبت خاک

3 بیلچه را به صورت نسبتاً عمودی در خاک فرو کرده و خاک داخل آن را بیرون بریزید.
4 با نوک بیلچه، مقداری خاک از دیواره شکاف ایجاد شده برداشته، درکف دست قرار دهید.
5 دست خود را مشت کنید. به تغییر شکل توده خاک در کف دست توجه کنید.
6 اگر خاک درون دست شما به هم نچسبید، رطوبت کمتر از حد گاورو است.
7 اگر خاک گلوله یا استوانه ای شکل شد و دست شما را گل آلود یا خیس کرد، رطوبت بیشتر از حد گاورو است. برای اطمینان بیشتر، گلوله یا استوانه را در ارتفاع حدود یک متری به سوی زمین رها کنید. در رطوبت زیاد گلوله از هم نمی پاشد بلکه پهن می شود. ولی اگر از هم پاشید، رطوبت خاک در شرایط گاو رو می باشد.

تفکیک اراضی جهت نمونه برداری

در نمونه برداري از خاك، رنگ خاك، بافت خاك، شيب زمين و نحوه مديريت مزرعه را بايستي مورد توجه قرار داد چرا كه در مكان هايي كه شيب زمين بيشتر است درموقع بارندگي و آبياري، مواد غذايي و املاح خاك بيشتر در معرض تهديد قرار گرفته و از بين مي روند و برعكس در مناطق گود، تجمع املاح و مواد غذايي بيشتر است. چنانچه قطعات كوچكي وجود داشته باشند كه خاك آنها مثلاً شني بوده و با ساير خا كها متفاوت باشد، نبايستي نمونه خاك اين بخش با بقيه نمونه ها، مخلوط گردد. در زمينه مديريت مزرعه، وضعيت كوددهي و نوع زراعت حائز اهميت است مثلاً زماني كه در سال زراعی گذشته بخشي از زمين يك نوع كود مصرف شده باشد يا گياه خاصی کاشته شده باشد و در بخش ديگر نوع ديگري از کود و گیاه را به خود اختصاص داده باشد نبايد خاک آنها با كيديگر تركيب گردند.

تعیین محل نمونه برداری از خاک کشاورزی

1 از روی کروکی تهیه شده و شرایط تعیین شده زمین را در صورت نیاز قطعه بندی کنید.
2 مسیر حرکت در هریک از قطعات را برای نمونه برداری مشخص کنید.  در زمين هايي كه شكل مستطیل یا مربع دارند، قطرهاي آنها را ترسيم نموده از محل تلاقي قطرها يك نمونه و از محل رأس ها با كمي فاصله به انتها، چهار نمونه تهيه كنيد.

تعیین محل نمونه برداری در زمین هایی با شکل مستطیل یا مربع

 در زمين هايي با شكل هندسي نامنظم، حركت نمونه بردار به صورت زيگزاگي يا مارپيچ مي باشد به نحوي كه در هر محل تغ يير جهت، يك نمونه برداشت مي گردد.

تعیین محل نمونه برداری در زمین هایی با شکل هندسی نامنظم
 در زمين هايي با شكل هندسي نامنظم، حركت نمونه بردار به صورت زيگزاگي يا مارپيچ مي باشد به نحوي كه در هر محل تغ يير جهت، يك نمونه برداشت مي گردد.
3 اولین ژالن یا میخ چوبی را در گوشه ای از زمین به فاصله 10 متر از طرفین زمین بکوبید.
4 سایر ژالن ها را با توجه به طرح مسیر به فاصله حداقل هر 25 متر بکوبید.
5 محل های تعیین شده را بررسی نهایی نمایید و برای برداشت نمونه خاک آماده شوید.

در مطالب بعدی با انواع خاک و نمونه برداری از آن آشنا می شویم.