ماشین ذرت چین برای اولین مرتبه در سال ۱۸۵۰ توسط کواینسی اختراع گردید. کمی بعد از اختراع کواینسی، ویلیام واتسون از اهالی شیکاگو ذرت چینی را اختراع نمود. در حدود سال ۱۸۷۴ ذرت چین با غلتک های ذرت کن توسط کارخانجات سازنده تکامل یافت، اما ثبت آن تا حدود ۱۰ سال بعد به تأخیر افتاد. غلتک های این ذرت چین در وضعیت شیب دار قرار داشتند.
تاریخچه تکامل ماشین های برداشت ذرت
ماشین ذرت چین برای اولین مرتبه در سال ۱۸۵۰ توسط کواینسی اختراع گردید. کمی بعد از اختراع کواینسی، ویلیام واتسون از اهالی شیکاگو ذرت چینی را اختراع نمود. در حدود سال ۱۸۷۴ ذرت چین با غلتک های ذرت کن توسط کارخانجات سازنده تکامل یافت، اما ثبت آن تا حدود ۱۰ سال بعد به تأخیر افتاد. غلتک های این ذرت چین در وضعیت شیب دار قرار داشتند.
به علت تکامل و استفاده از دسته کن های ذرت، تا سال ۱۹۲۰ که کارخانجات ماشین های جدیدی به بازار عرضه کردند، توجه زیادی به ذرت چین ها نشان داده نمی شد. ذرت چین های اولیه از نوع چرخ گرد بودند. ذرت چین های کششی محور تواندهی گرد و ذرت چین های سوار تراکتوری در حدود سال ۱۹۳۰ معرفی شدند. یک ذرت چین خودرو در حدود سال ۱۹۵۰ به بازار عرضه شد.
انواع ماشین های برداشت ذرت و قسمت های مهم آن ها
ماشین های برداشت ذرت را می توان به طریق زیر تقسیم بندی نمود:
- ذرت کن ها.
- ذرت چین – پوست کن ها که معمولا به آن ها ذرت چین ها گفته می شود.
- ذرت چین – دانه کن ها.
- کمباین های غلات که مجهز به دماغه ذرت هستند.
قسمت های اصلی این ماشین ها عبارتند از:
یک واحد جمع آوری کننده برای هدایت ساقه ها به داخل ماشین، غلتک های کشنده (غلتک های ذرت کن) برای جدا کردن بلال ها از ساقه ها و زنجیرهای انگشتی دار برای کمک به تغذیه ساقه ها به داخل غلتک ها و حرکت دادن ساقه ها و بلال ها در منطقه ذرت کنی به طرف عقب. یک ذرت کن از قسمت های اصلی بالا به اضافه یک نقاله بالابر تشکیل شده است.
بالابر،بلال ها را که اکثر آن ها پوست نشده اند به داخل یک تریلی کشیدنی می ریزد. اضافه شدن یک بستر پوست کن به ماشین ذرت کن به منظور جدا کردن پوست از بلال ها، ماشین ذرت چین را از ماشین ذرت کن متمایز می کند. یک ذرت چین – دانه کن به جای یک واحد پوست کن دارای یک واحد دانه کن است.
گاهی اوقات این واحدها قابل تعویض با یکدیگر هستند. دانه های ذرت را می توان به داخل یک تریلی کشیدنی یا یک مخزن دانه که بر روی ماشین سوار شده است، منتقل نمود. وقتی که قرار است یک کمباین غلات برای برداشت ذرت مورد استفاده قرار گیرد، یک دماغه ذرت به جای سرخوشه چین دانه غلات متصل می شود. یک دماغه ذرت، همانطور که در فصل ماشین های برداشت غلات شرح داده شد، دارای قسمت های اصلی جمع آوری کننده و ذرت کن، به اضافه یک سیستم تغذیه کننده برای رساندن بلال ها به واحد کوبنده کمباین است.
ماشین های برداشت ذرت براساس طريقه اتصال یا طرز به حرکت درآمدن
ماشین های برداشت ذرت براساس طريقه اتصال یا طرز به حرکت درآمدن، در انواع مختلفی وجود دارند که عبارتند از:
- ذرت کن های کششی و سوار،
- ذرت چین های کششی، سوار و خودرو
- کمباین های مجهز به دماغه ذرت.
ذرت کن های کششی و سوار مشابه ذرت چین های کششی و سوار هستند. انواع درب چین ها در زیر شرح داده خواهند شد.ذرت چین کششی بر روی شاسی و چرخ های خود کشیده می شود و توسط محور تواندهی تراکتور کار می کند این ماشین ها معمولا برای برداشت یک، دو یا سه ردیف کاشت محصول ساخته شده اند.
بعضی از این ماشین ها ممکن است به واحدهای عمل آوری قابل تعویض متفاوتی مانند بسترهای پوست کنی برای جدا کردن درست یا غلاف از بلال ها، دانه کن برای جدا کردن دانه های ذرت از چوب بلال، و خردکن ها برای خرد کردن بلال ذرت مجهز باشند. ذرت چین های کششی به صورت کناری (افست) نسبت به تراکتور قرار می گیرند، که در نتیجه، در موقع شروع کار برداشت یا تقسیم مزرعه به چند قطعه، مقداری از ذرت ها به زیر تراکتور خواهند رفت و له خواهند شد. اما، ذرت چین های کششی به آسانی به تراکتور متصل یا از آن جدا می شوند.
شناخت ماشین ذرت چین سوار
معمولا روی یک تراکتور سه چرخ سوار می شود. واحدهای ذرت کن در کنار تراکتور (در قسمت جلو آن) حمل می شوند و واحد عمل آوری در عقب سوار می شود. برای جمع آوری ذرت های برداشت شده، از یک تریلی کشیدنی در پشت تراکتور می توان استفاده نمود. ذرت چین های سوار دارای تمام مزایای ذرت چین های خودرو هستند به طوری که در شروع کار برداشت یا قطعه بندی کردن مزرعه، محصول به زیر ماشین نمی رود. راننده دارای میدان دید خوب نسبت به تراکتور است.
با وجود این، ذرت چین سوار نیاز به وقت قابل ملاحظه ای برای آماده کردن تراکتور و سوار کردن واحدهای مختلف دارد. وقتی که از یک تراکتور برای به کار انداختن ذرت چین سوار استفاده می شود، تا پایان مدت برداشت نمی توان از آن برای سایر کارهای مزرعه استفاده نمود. عرض کار ذرت چین های سوار محدود به دو ردیف کشت ذرت با فاصله زیاد می شود. اگر لازم باشد از این ماشین ها برای برداشت ردیف های با فاصله کمتر استفاده شود، می بایست از ذرت چین های کششی یا خودرو استفاده نمود.
شناخت ماشین ذرت چین خودرو
ذرت چین خودرو، منضمی برای یک نوع تراکتور برداشت مخصوص می باشد. تراکتور برداشت تراکتوری است که بر روی آن می توان تعداد متفاوتی از واحد های برداشت را سوار نمود. با توجه به تلفیق واحدهای متصل شده، تراکتور را می توان به یک ماشین خودرو مانند کمباین، دانه کن ذرت، ذرت چین با خردکن علوفه سیلو کردنی تبدیل نمود.
این تراکتور را که به یک دماغه ذرت و بستر پوست کن مجهز است به همراه یک بالابر نشان می دهد. برای جمع آوری بلال هایی که از بالابر خارج می شوند از یک تریلی کشیدنی می توان استفاده کرد.
از آنجا که دماغه های ذرت در ذرت چین های خودرو قابل تعویض هستند، این نوع ذرت چین ها به دماغه های دو ردیفه یا به برداشت ردیف های کشت شده با یک فاصله مشخص محدود نشده اند. دماغه ها مانند دماغه هایی هستند که در کمباین ها مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا از نوع سه تا شش ردیفه هستند.دماغه های ذرت مورد استفاده در کمباین ها معمولا از ۲ تا ۱۲ ردیفه هستند.
واحدهای جمع آوری کننده محصول ذرت
وقتی که ساقه ها در حالت سرپا هستند، کنترل ساقه ها و تغذیه آن ها به داخل واحدهای ذرت کن (واحدهای کشنده) برای وسایل جمع آوری کننده نسبتا آسان خواهد بود. اما از طرفی به علت وضعیت بد هوا، بیماری ها، تعداد زیاد بوته در واحد سطح و غیره، واحد جمع آوری کننده باید قادر به بلند کردن ساقه های خوابیده باشید و با حداقل بلال های تلف شده، آن ها را به داخل واحد ذرت کن هدایت کند.
این عمل نیاز به وسایل بردارنده یا بلند کننده ای دارد که نزدیک به سطح زمین حرکت کنند و ساقه ها را به ارامی جابجا نمایند تا از شتاب بیش از حد و در نتیجه جدا شدن بلال ها جلوگیری به عمل آید.
قسمت جلو هر یک از واحدهای جمع آوری کننده به صورت لولایی به واحد جمع آوری کننده متصل شده است تا نوک واحد جمع آوری کننده بتواند در سطح زمین شناور شود و به زیر ساقه های خوابیده نفوذ کند. یک حامی قابل تنظیم، پایین ترین وضعیت قرارگیری هر یک از نوک ها را محدود می کند. برای به حداقل رساندن اتلاف بلال ها، نوک های جمع آوری کننده باید روی زمین یا تا آنجا که ناهمواری ها اجازه می دهد نزدیک به سطح زمین کار کنند.
پیشانی واحد های جمع آوری چگونه اشت؟
واحدهای جمع آوری کننده دارای پیشانی نسبتا کوتاه مطلوب هستند. ساخت این پیشانی کوتاه با استفاده از موارد زیر امکان پذیر شده است:
- غلتک های کشنده کوتاه تر در اکثر دماغه های ذرت.
- امکان کار سکوی سر خوشه چین در ارتفاع کم.
زنجیرهای جمع آوری کننده مجهز به اتصالات انگشتی شکل، به حرکت دادن ساقه های به داخل و میان منطقه ذرت کن کمک می کنند و از لیز خوردن بلال های آزاد به طرف جلو و تلف شدن آن ها جلوگیری به عمل می آورند.
سرعت زنجیرها در موقعی که ساقه ها سرپا هستند باید تقریبا برابر با سرعت پیشروی ماشین باشد. در موقعی که ذرت ها خوابیده اند، اگر زنجیرها تا حدودی سریعتر از سرعت پیشروی حرکت کنند، بیشتر موثر خواهند بود. در بعضی از ذرت چین ها،سرعت زنجیرهای جمع آوری کنایه از داخل سگوی راننده قابل تنظیم است.
شناخت واحد های ذرت کن
دو نوع معمول غلتک های کشنده (غلتک های ذرت کن) که در ذرت چین ها مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
غلتک های برجستگی دارمارپیچی یا غلتک های آجدار النسیاردار و غلتک های شیا ردار مستقیم. هر دو نوع غلتک دارای نوک های برجستگی دار مارپیچی مخروطی هستند تا ورود ساقه را آسان تر سازند. همچنین هر دو نوع غلتک، ساقه را در بین دو غلتک به طرف پایین می کشند. در موقع استفاده از غلتک های برجستگی دار مارپیچی، بلال ها موقعی از ساقه کنده می شوند که بهغلتک ها برخورد می کنند.
این غلتک ها با فاصله کمی از یکدیگر و به موازات هم قرارگرفته اند. غلتک های شیاردار مستقیم، ساقه ها را از بین دو صفحه جدا کننده پایین می کشند و بلال ها موقعی از ساقه ها کنده می شوند که با صفحات تماس حاصل می کنند. طرز کار دو نوع غلتک های کشنده (ذرت کن) را نشان می دهد.
اکثر ذرت کن ها، ذرت چین ها و ذرت چین – دانه کن ها دارای غلتک های کشنده برجستگی دار مارپیچی هستند. این غلتک ها معمولا از جنس چدن ساخته می شوند و سطح آن ها دارای برجستگی های مارپیچی یا آج می باشد. شدت کار آن ها از جلو به طرف عقب افزایش می یابد و می تواند برای شرایط کاری مختلف، با اتصال یا جدا کردن پیچ ها، مهره ها یا آج های اضافی تغییر کند.
طول غلتک واحد های ذرت کن
طول غلتک ها معمولا بین ۱۰۲۰ تا ۱۲۷۰ میلیمتر و قطر آن ها بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیمتر است. سرعت محیطی غلتک ها معمولا ۱۸۰۰ متر در دقیقه است. جهت پیچیدگی مارپیچ ها طوری است که برجستگی ها، ساقه ها را به طرف عقب حرکت می دهند.
از آنجا که بلال ها می توانند با برجستگی های مارپیچی تماس حاصل کنند، چنانچه سرعت غلتک ها زیاد باشد یا سطح آن ها خیلی برجسته و زبر باشد، به خصوص در موقعی که ذرت نسبتا خشک است، ممکن است دانه شدن بیش از حد (دانه شدن در قسمت ته بلال) در محل غلتک ها به وجود آید.
اگر شدت کار سطح غلتک ها به اندازه نباشد، لغزش ساقه ها در موقع تماس ته بلال ها با غلتک ها باعث افزایش دانه شدن می شود زیرا زمان تماس طولانی تر می باشد. در شرایط خشک نیز کافی نبودن شدت کار غلتک ها ممکن است باعث جمع شدن خاشاک بر روی غلتک ها گردد.
فاصله بين انتهای جلویی غلتک های کشنده برجستگی دار مارپیچی قابل تنظیم است. این فاصله تا حد امکان و تا آنجا که موجب مسدود شدن غلتک ها و شکستن ساقه نشود، باید کم باشد. این فاصله در شرایط عادی بین ۶ تا ۱۳ میلیمتر است. اگر فاصله بین غلتک ها خیلی زیاد باشد، به علت لغزش ساقه و تمایل غلتک ها به کشیدن بلال ها به طرف داخل، دانه کردن غلتک ها افزایش می یابد. در مواقعی که ساقه ها نم دار و سفت هستند، فاصله بین غلتک ها را نسبت به مواقعی که ساقه ها خشک و شکننده یا خوابیده هستند می توان کمتر نمود.
شدت کار غلتک واحد های ذرت کن
شدت کار غلتک های شیاردار مستقیم خیلی زیاد است و تمایل آن ها به کشیدن ساقه ها به طرف داخل بیشتر می باشد. در اکثر طرح ها، شیارها با هم درگیری دارند، اما یکی از کارخانه های سازنده از غلتک هایی استفاده می کند که دارای تیغه های لبه تیز هستند.
غلتک ها طوری تنظیم شده اند که تیغه هایشان از دو طرف به داخل ساقه ها نفوذ کنند صفحات جداکننده ای که در بالای غلتک ها قرار دارند، مانع از تماس بلال ها با غلتک ها می شوند. تنظیم صحیح صفحات جداکننده، میزان دانه شدن در قسمت ته بلال های ذرت را به حداقل می رساند.
دانه شدن در قسمت ته بلال ها گاهی اوقات موجب تلفات قابل توجهی در موقع استفاده از غلتک های برجستگی دار مارپیچی می شود. غلتک های شیاردار ممکن است از جنس چدن ساخته شوند. بعضی از این غلتک ها به صورت واحدهایی ساخته می شوند که دارای شیارهای فولادی قابل تعویض هستند.
قطر آن ها معمولا بین ۹۰ تا ۱۲۵ میلیمتر و طول آن ها (بدون در نظر گرفتن نوک مخروطی آن ها) بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیمتر است. سرعت محیطی آن ها به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از غلتک های برجستگی دار مارپیچی است زیرا طول کوتاه تر غلتک ها باعث می شود تا در مدت کمتری، طول کامل ساقه ها از میان غلتک ها به پایین کشیده شود.
دماغه واحد های ذرت کن
دماغه های ذرت، کمباین ها به غلتک های شیاردار مستقیم مجهزند. بعضی از کارخانجات، واحدهای ذرت کن قابل تعویضی از این نوع ساخته اند که می توان آن ها را در ماشین های برداشت ذرت مورد استفاده قرار داد. غلتک های شیاردار در مقایسه با غلتک های برجستگی دار مارپیچی دارای ظرفیت بیشتری هستند و اجازه سرعت پیشروی بیشتری را می دهند.
غلتک های شیاردار و صفحات جداکننده پوست های کمتری را نسبت به غلتک های برجستگی دار مارپیچی جدا می کنند. این صفات، مناسب ذرت چین ها نیست زیرا این ماشین ها به بسترهای پوست کنی بزرگتری نیاز دارند، اما برای کمباین ها و ذرت چین – دانه کن ها مشکل آفرین نمی باشد.
فاصله بین صفحات جداکننده و غلتک های شیاردار معمولا قابل تنظیم است. فاصله صفحات جداکننده از یکدیگر باید تا حد امکان زیاد باشد، به طوری که بلال های کوچک نتوانند از بین آن ها عبور کنند. فاصله زیاد بین آن ها باعث به حداقل رسیدن شکستن ساقه ها و مقدار خاشاک تغذیه شده به داخل کمباین می شود. فاصله بین این غلتک ها نسبت به غلتک های برجستگی دار مارپیچی از حساسیت کمتری برخوردار است و باید طوری تنظیم شود که ساقه ها نشکنند.
انتقال خاشاک توسط ماشین های ذرت کن
غلتک های خاشاکا مخصوص، غالبا به منظور انتقال خاشاک و ساقه های شکسته ای که توسط غلتک های کشنده برجستگی دار مارپیچی دفع نشده اند، بر روی ذرت چین سوار شده اند. انتهای بالایی غلتک های کشنده ممکن است دارای قسمت هایی شیاردار باشد.
گاهی اوقات غلتک هایی شیاردار که به طور عرضی قرار گرفته اند، در انتهای خروجی بالابر بلال های جدا شده سوار شده اند. وظیفه اصلی غلتک های عرضی، انتقال دادن قسمت های نسبتا بلند ساقه است. از دمنده های کوچک نیز ممکن است برای کمک به انتقال خاشاک استفاده شود.
شناخت واحدهای پوست کن محصول ذرت
بلال ها در موقع جدا شدن در قسمت غلتک ها، با توجه به ویژگی قسمت هایی از گیاه که پوست ها را حمایت می کنند، تمام یا قسمتی از پوست ها را به همراه دارند. برای جدا کردن پوست ها، بلال ها باید از روی غلتک های پوست کن عبور کنند. واحد پوست کن شامل چند جفت غلتک است که در تماس با یکدیگر چرخش می کنند. معمولا یکی از غتلک های هر جفت غلتک از جنس فولاد یا آهن چکش خور و دیگری از جنس لاستیک ساخته شده است.
با چرخش غلتک ها به همراه هم، غلتک ها پوست ها را می گیرند و آن ها را به طرف پایین می کشند و از قسمت ته بلال جدا می کنند. معمولا وقتی یکی از پوست ها گیر افتاد، بلافاصله تمام پوست ها جدا می شوند. هر جفت غلتک، تحت فشار یک فنر قابل تنظیم قرار دارد.
فشار روی غلتک ها باید به اندازه کافی باشد تا غلتک ها با کمک برجستگی ها و پین های خود، پوسته ا را گرفته، آن ها را به طرف داخل بکشند، به طوری که بلال ها به خوبی و با حداقل دانه شدن لخت شوند. اغلب بسترهای پوست کن دارای ۲ تا ۳ جفت غلتک برای هر ردیف محصول ذرت هستند.
بسترهای پوست کن در ذرت چین ها ممکن است به دو دسته تقسیم بندی شوند:
- بستر پوست کنی پیوسته.
- بستر پوست کنی جدا.
در بستر پوست کنی پیوسته ذرت غلتک های پوست کن چگونه قرار گرفته اند؟
در بستر پوست کنی پیوسته، غلتک های پوست کن تماما به دنبال غلتک های ذرت کن و در یک خط نسبت به آن ها قرار گرفته اند و توسط نقاله غلتک ذرت کن تغذیه می شوند در بستر پوست کنی جدا، غلتک های پوست کن در بستری جدا از غلتک های ذرت کن قرار گرفته اند.
در بسترهای پوست کنی جدا، ممکن است یک بستر پوست کن برای هر ردیف، یا یک بستر پوست کن برای تمام ماشین وجود داشته باشد. یک بستر پوست کن جدا که کار پوست کندن را به طور مؤثرتر انجام می دهد، دارای یک سری غلتک پوست کن (۸ غلتک یا بیشتر) در یک جایگاه واحد می باشد. تمام ذرت های جدا شده، از واحدهای ردیفی به بستر پوست کن که معمولا در عقب ماشین سوار شده است، انتقال می یابد.
دستگاه های تغذیه کننده، که گاهی اوقات کند کننده های بلال (در سراشیبی) یا جلو برهای بلال (در سربالایی) نامیده می شوند، بلال ها را در سرتاسر بستر پوست کن توزیع می کنند، آن ها را در مقابل غلتک ها نگه می دارند و آن ها را در طول غلتک ها به میزان یکنواخت حرکت می دهند.
وسایلی که بدین منظور وجود دارد عبارتنداز: چرخ های انگشتی دار با پوشش لاستیکی، برس های نایلونی، و نقاله های زنجیری با پره های کناری. سطوح غلتک شکاف دار مارپیچی نیز می توانند به جلو بردن بلال ها در کنار غلتک ها کمک نمایند.
عملکرد الک در زیر بستر پوست کن ذرت
معمولا نوعی الک در زیر بستر پوست کن قرار داده می شود تا دانه های ذرت جدا شده از چوب بلال را از پوست ها جدا کند. نقاله پوست، عمل تکان دادن مواد در سطح الک را مهیا می سازد. دانه های ذرت از سوراخ های الک پایین می ریزند و به همراه بلال ها به داخل تریلی منتقل می شوند. در بعضی از ماشین ها از یک بادبزن برای وزیدن هوا در میان بلال های پوست شده ای که در حال خارج شدن از بستر پوست کن هستند، استفاده می شود تا پوست های آزاد و ریشک ها را جدا کند.
تنظیمات اساسی بستر پوست کن ذرت
تنظیمات اساسی بستر پوست کن عبارتنداز:
- فشار تماسی بین غلتک ها، که به وسیله فشار فنر تنظیم می شود،
- شدت عمل غلتک ها که با اضافه کردن یا جداکردن دکمه های لاستیکی ، میخ ها، پیچ ها و غیره تغییر می کند
- ارتفاع دستگاه تغذیه در بالای غلتک ها. واحد پوست کن باید طوری تنظیم شود که حداکثر عمل پوست کردن،همراه با حداقل عمل دانه کردن حاصل شود. وجود دانه های بیش از حد در انبار ممکن است ضایعات را افزایش دهد. وجود پوست ها و خاشاک در انبار، فضای آن را اشغال می کند و عبور جریان طبیعی هوا از میان بلال های ذرت را کاهش می دهد.
واحد دانه کن و تمیز کننده در ذرت چین – دانه کن
اگرچه حداقل یک مدل ذرت چین – دانه کن، دارای کوبنده و ضدکوبنده سوهانی به عنوان واحد دانه کن است، اما اکثر ذرت چین – دانه کن ها دارای دانه کن های نوع قفسی با جریان محوری دوار هستند. یک دانه کن نوع قفسی دارای یک سیلندر دوار است که دور محیط آن تعدادی آج، شیارهای مارپیچی یا پره قرار دارد. سیلندر دوار در داخل یک قفس ثابت حرکت می کند که طول آن بین ۱۰۲۰ تا ۱۴۲۰ میلیمتر و قطر آن ۲۸۰ تا ۳۸۰ میلیمتر است.
محیط این قفس از فلزی مشبک یا میله گردهای موازی تشکیل شده است و دارای سوراخ هایی است که به دانه های ذرت جدا شده اجازه عبور می دهند، اما مانع عبور چوب بلال ها می شوند. سیلندر کوبنده با سرعت ۷۰۰ تا ۸۰۰ دور در دقیقه می چرخد و دارای سرعت محیطی ۶/۱ تا ۱۰/۲ متر در ثانیه است.
بلال هایی که از واحدهای پوست کن خارج شده اند
بلال هایی که از واحدهای پوست کن خارج شده اند (شامل پوست ها) به صورت شعاعی به داخل سوراخی از یک طرف قفس تغذیه می شوند و در جریان مرحله دانه کردن، به دور سیلندر کوبنده و در طول آن حرکت می کنند. عمل دانه کردن عمدتا از طریق مالش و غلتیدن بلال ها و چوب بلال ها بر علیه یکدیگر و بر علیه قفس (ضدکوبنده) و سیلندر کوبنده دوار انجام می شود. برای تطبیق دادن با شرایط مختلف محصول، طول مدتی که بلال ها در داخل واحد دانه کن باقی می مانند قابل تغییر است و می تواند با استفاده از دریچه عبور بلال ها که در انتهای خروجی قفس قرار دارد، تغییر کند.
دانه های ذرت جدا شده از چوب بلال ها، از سوراخ های قفس (ضدکوبنده) فرو می افتند و به مخزن دانه یا تریلی منتقل می شوند. خاشاک سبک توسط وزش باد یک بادبزن یا توسط مکش یک پروانه مکنده (شبیه آنچه که در یک کمباین غلات انجام می گیرد) از دانه های ذرت جدا می شوند، در بعضی از واحدهای دانه کن، مواد خارج شده از قفس از روی الک های تمیز کننده عېور می کنند. تا دانه های ذرت از چوب بالال ها پوست ها، و خاشاک جدا شوند.
دانه کردن و تمیز کردن در کمباین غلات
کوبنده سوهانی متداول که در کمباین غلات مورد استفاده قرار می گیرد، وسیله ای مؤثر برای دانه کردن ذرت محسوب می شود. فاصله بین کوبنده و ضدکوبنده حدود ۲۵ تا ۳۵ میلیمتر در جلو و ۱۶ تا ۲۲ میلیمتر در عقب تنظیم می شود. سرعت کوبنده معمولا بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ دور در دقیقه است.
برای جلوگیری از جمع شدن بلال ها در درون کوبنده، می توان صفحات پرکننده را بر روی کوبنده و در بین تسمه های سوهانی قرار داد، اما آزمایشات نشان داده اند که سود حاصله (کاهش تلفات دانه) به ندرت می تواند استفاده از آن ها را جبران کند، مگر در سرعت های بسیار کم کوبنده در یک کمباین، جدا شدن دانه های ذرت از چوب بلال ها، پوست ها و سایر خاشاک عملی نسبتا ساده در مقایسه با جدا شدن غلات دانه ریز یا سایر محصولات دانه ای از کاه و خرده کاه است.
به غیر از مواقعی که شرایط محصول و هوا نا مناسب است، ظرفیت جدا کردن و تمیز کردن برداشت ذرت با کمباین به ندرت عامل محدود کننده محسوب می شود. سوراخ های الک های بالایی و پایینی باید نسبت به زمان برداشت غلات دانه ریز بیشتر باز شوند و وزش باد بادبزن در قسمت تمیز کننده می تواند با شدت بیشتری انجام شود.
آشنایی با تلفات مزرعه ذرت
تلفات ماشین در یک کمباین یا یک ذرت چین – دانه کن عبارتند از:
- اتلاف جمع آوری (اتلاف بلال)، در حالی که ساقه ها وارد واحد جمع آوری کننده می شوند،
- اتلاف غلتک های کشنده (دانه های ذرتی که توسط غلتک های کشنده یا صفحات جداکننده از بلا لها جدا می شوند)،
- اتلاف کوبنده یا دانه کن (دانه ها و نوک هایی که از چوب بلال ها جدا نشده اند)
- تلفات جدا کردن و تمیز کردن (دانه هایی که از ریشک، پوست و غیره جدا نشده اند). ذرت کن ها و ذرت چین ها تنها در معرض دو نوع تلفات اول قرار دارند.
تلفات قبل از برداشت محصول ذرت
تلفات قبل از برداشت هم مهم هستند، اما ارتباطی با طرز کار ماشین ندارند. این تلفات عمدتا شامل بلال هایی می شود که بر اثر علل طبیعی از ساقه ها جدا شده اند.تلفات اضافی موقعی به وجود می آید که محصول نارس باشد و خیلی زود هم برداشت شود.
آزمایشات نشان داده اند که برای به دست آوردن حداکثر عملکرد، محصول باید موقعی برداشت شود که به طور کامل رسیده باشد. زمانی که رطوبت دانه های ذرت تا ۲۶٪ کاهش یابد، محصول به طور کامل برای به دست آوردن حداکثر عملکرد رسیده است.
دانه های ذرتی که با رطوبت زیاد برداشت می شوند، برای این که به طور مطمئن انبار شوند باید به طور مصنوعی خشک شوند تا رطوبت آن ها به حدود ۱۵٪ برسد. اما بلال های ذرت را می توان زمانی به طور مطمئن و بدون نیاز به خشک کردن مصنوعی انبار کرد که رطوبت دانه های ذرت به حدود ۲۰ برسد.
تلفات مزرعه ذرت تحت تأثیر عوامل مختلف
تلفات مزرعه تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند نوع ماشین برداشت کننده، تنظیمات ماشین، سرعت پیشروی ماشین، تاریخ برداشت، میزان رطوبت، اختلاف نوع محصول، میزان خوابیدگی محصول و سایر عوامل قرار می گیرد.
با پیش رفتن فصل، تلفات بلال مربوط به قبل از برداشت و همچنین تلفات جمع آوری ماشین افزایش می یابد. در این شرایط، ساقه ها خشک و شکننده شده، شرایط بد هوا منجر به خوابیدن آن ها می شود. در نتیجه بلال ها آسانتر از ساقه جدا می شوند. سرعت پیشروی بیش از حد و قرار گرفتن نادرست ردیف های محصول در وسط واحدهای ذرت کن، به خصوص اگر محصول خوابیده باشد، باعث افزایش تلفات بلال می شود.
سرعت پیشروی متداول در کمباین ها بین ۳/۲ تا ۴/۸ کیلومتر در ساعت است. در یک مطالعه سه ساله که بر روی ماشین های برداشت ذرت تعدادی از کشاورزان در ایالت اوهایوا انجام گرفت، مشخص گردید که میزان تلفات جمع آوری در کمباین ها در حدود ۲ برابر میزان تلفات جمع آوری ذرت چین های معمولی است.
تلفات بیشتر کمباین ها به این علت بود که راننده ها سعی داشتند نوک های جمع آوری کننده را در ارتفاع زیادی از سطح زمین نگهدارند تا از ورود احتمالی سنگ ها به داخل دستگاه کوبنده جلوگیری کنند. میانگین تلفات جمع آوری در کمباین ها (گزارش شده بر اساس حجم در واحد سطح) شاید ۴ تا ۵٪ عملکرد محصول را شامل شود.
تلفات دانه ذرت در غلتک های کشنده
تلفات دانه ذرت در قسمت غلتک های کشنده نیز با کاهش میزان رطوبت دانه (به خصوص رطوبت زیر ۲۰%)، افزایش می یابد. به طور معمول، تلفات دانه در غلتک های کشنده برجستگی دار مارپیچی، در موقعی که میزان رطوبت دانه ۲۰٪ است، ممکن است به ۲ تا ۴٪ برسد.
این تلفات در موقعی که میزان رطوبت ۱۵٪ باشد به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. با افزایش سرعت پیشروی، تلفات دانه در قسمت غلتک های کشنده برجستگی دار مارپیچی افزایش می یابد. در غتلک های کشنده شیاردار و صفحات جداکننده ای که با هم در دماغه های ذرت کمباین مورد استفاده قرار می گیرند، تلفات معمولا کمتر از ۱٪ است و اصولا کمتر تحت تأثیر میزان رطوبت قرار می گیرد.
ارزیابی بازده ماده ای یک ذرت چین باید شامل موارد زیر شود:
- مقدار مواد خارجی در تریلی
- مقدار دانه ذرت در تریلی
در مورد یک کمباین:
- مقدار مواد خارجی (چوب بلال ها، خاشاک و غیره) در مخزن دانه
- مقدار دانه های آسیب دیده در مخزن دانه
تنظیمات برای کاهش اتلاف در ذرت چین ها
همه ذرت چین ها با یک روش تنظیم نمی شوند؛ بنابراین، تنها تنظیمات عمومی در زیر ذکر می شود:
- فاصله غلتک های کشنده: در شرایط خشک برای کاهش دادن میزان خاشاک وارد شده به بستر پوست کن، این فاصله را افزایش دهید. برای کاهش دانه شدن، در مواقعی که ساقه ها مرطوب و سفت هستند، این فاصله را کاهش دهید. در بعضی از ذرت چین ها، این تنظیم را می توان از محل صندلی راننده انجام داد.
- شدت عمل بستر پوست کنی: شدت عمل بستر پوست کنی ممکن است با تغییر فاصله بین بستر پوست کنی و نقاله بستر پوست کن و یا با تغییر فشار فنر غلتک های پوست کن تغییر یابد.
- سرعت پیشروی در موقع برداشت محصول ذرت با عملکرد زیاد یا در مواقعی که ساقه ها خوابیده یا در هم پیچیده اند، سرعت پیشروی باید کم باشد اگر ساقه ها راست و سرپا هستند، سرعت را می توان افزایش داد.
- سرعت غلتک های کشنده(غلتک های بالا گن): اگر ساقه ها درشت هستند و فاصله آن ها کم است، سرعت باید افزایش یابد
- وزش باد بزن: در صورت نیاز به تمیز کردن بهتر، حجم و با سرعت وزش بادبزن را می توان تغییر داد.
منبع: کتاب تراکتورها و ماشین های کشاورزی
